‘Je bent niet een ziekte, maar hebt een ziekte’
Leestijd: 5 minuten
Platform Fit for Work heeft een belangrijk doel: zieke werknemers aan het werk houden via een ketengerichte aanpak met de inzet van de werknemer zelf, werkgevers, samenwerkingspartners, zorgverleners, zorgverzekeraars, onderzoekers en sponsorende partners. ’’Centraal staat de werkende zelf. Je bent niet een ziekte, maar je hebt een ziekte.’’
Paul Baart is directeur van het Centrum Werk Gezondheid. Een bureau dat al jaren actief is op het terrein van arbeid en ziekte. ’’In de breedste zin van het woord.’’
Nu zeven jaar geleden, richtte Baarts organisatie, het platform Fit for Work op. Dat pleit voor een nationale aanpak voor werkbehoud voor mensen met een chronische ziekte.
De cijfers liegen er niet om: uit onderzoek blijkt dat één op de drie werknemers een chronische aandoening heeft. Hun aantal groeit, nu we allemaal steeds langer leven en werken. De verwachting is dan ook dat er in 2030 zeven miljoen Nederlanders zijn met een chronische ziekte.
’’Het idee voor Fit for Work kwam van een aantal patiëntenorganisaties,’’ vertelt Paul Baart. ’’Zij kenden ons bureau en onze medewerkers en hadden behoefte aan een platform voor werknemers met een chronische ziekte en klopten bij ons aan voor hulp.’’
Breed platform
Gaandeweg kreeg Fit for Work steeds meer vorm en groeide het uit tot een breed platform waarbij zich inmiddels meer dan 25 organisaties hebben aangesloten, waaronder Pfizer.
In eerste instantie richtte Fit for Work zich op mensen met een reumatische aandoening. ’’We wilden graag met één aandoening starten.
Daarna hielden we ons bezig met kanker en nu willen we ons steeds meer richten op werknemers met allerlei soorten chronische aandoeningen’’, zegt Paul Baart.
"Een werkgever heeft immers nooit alleen te maken met mensen met reuma, maar ook met werknemers met allerlei andere aandoeningen.
Het komt daarnaast vaak voor dat mensen meerdere aandoeningen tegelijkertijd hebben.’’
‘We hebben tips en tools voor werknemers, werkgevers en zorgprofessionals’
De kracht van Fit for Work is dat het draait om multidisciplinariteit: samenwerking tussen verschillende zorgprofessionals, maar ook tussen werkgevers, werknemers, artsen en verpleegkundigen.
’’We beginnen met het kijken naar de werknemer met een chronische ziekte of een beperking’’, vertelt Paul Baart. ’’Vervolgens kijken we naar de hele keten om hem of haar heen."
Fit for Work richt zich op drie niveaus. ‘’We ondersteunen werknemers met een aandoening, maar ook hun werkgevers en zorgprofessionals. We hebben tips en tools voor alle niveaus.’’
Checklists voor werknemer en werkgever
Voor werknemers biedt Fit for Work in de eerste plaats toegankelijke informatie over allerlei voor hen relevante onderwerpen. ’’En er zijn checklists waarin staat wat ze zelf kunnen doen als ze ziek worden.
Wat ze kunnen verwachten van hun werkgevers en wat ze aan uiteenlopende hulpverleners kunnen vragen’’, vertelt Paul Baart.
’’Ook kunnen ze gebruikmaken van ons netwerk van ervaringsdeskundige coaches: mensen die zelf een chronische aandoening hebben en hen over vanalles kunnen adviseren. Verder verwijzen we ze door naar organisaties die hen kunnen helpen.’’
Vergelijkbare tips en tools heeft Fit for Work voor werkgevers.
’’Die kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden door managers of hr-managers, mensen die veel met zieke werknemers te maken hebben.
En we hebben de Fit for Work-award, voor organisaties die goed zorgen voor werknemers met een chronische aandoening.’’
De checklists en werkwijzers voor werknemers en werkgevers, promoot Fit for Work ook bij zorgprofessionals: artsen, verpleegkundigen en andere paramedici, vervolgt Baart.
’’Zodat zij die ook weer vanuit hun expertise bij werknemers onder de aandacht kunnen brengen.’’
Werkbehoud als behandeldoel
Daarnaast ondersteunt Fit for Work ziekenhuizen en teams van zorgprofessionals bij de introductie van werkbehoud als behandeldoel, stelt Baart.
’’Tijdens de opleiding van artsen en verpleegkundigen komt werk niet aan bod. We geven er zelf les over op hbo’s en aan artsen in opleiding. En de e-learning die we hebben ontwikkeld, wordt nu ook gebruikt door het AMC voor de opleiding van basisartsen. Daarin zit onder meer casuïstiek en een handleiding voor het voeren van teamgesprekken.’’
Fit for Work probeert het thema werk en ziek zijn op de politieke en maatschappelijke agenda te krijgen. ’’We willen dat iedereen die er in Nederland toe doet, vertelt dat werk en ziek zijn een belangrijk thema is. Zodat er uiteindelijk heel breed aandacht voor komt.’’
Volgens Paul Baart is het daarnaast een goede zaak dat de overheid zich met het onderwerp bemoeit. ’’Omdat die de regels in de samenleving mede bepaalt en de curricula op universiteiten mede vaststelt. En omdat de overheid invloed heeft op overleggen tussen werkgevers en werknemers.’’
Politiek ontbijt
Fit for Work heeft in het najaar van 2018 een politiek ontbijt gehouden, met Kamerleden, topambtenaren van de ministeries van Sociale Zaken en VWS, allerlei brancheorganisaties en deelnemers van Fit for Work.
Tijdens het politiek ontbijt pleitte Fit for Work ervoor dat ziekenhuizen allemaal gaan werken met arbeidsgeneeskundigen die er op letten dat werk onderdeel van het behandelplan is. ’’De overheid kan stimuleren dat dit gebeurt."
Platform Fit for Work liet tijdens het politiek ontbijt ook blijken voorstander te zijn van een no-riskpolis voor werkgevers om zieke werknemers in dienst te kunnen houden.
’’En komend voorjaar houden we samen met de SER (Sociaal Economische Raad) een conferentie voor werkgevers en werknemers. Ook weer om het vraagstuk van werken en ziek zijn op nationaal niveau onder de aandacht te brengen.’’
Fit for Work heeft de afgelopen zeven jaar veel bereikt. Wat hoopt Paul Baart dat er over zeven jaar nog meer is bereikt? ’’Dat alle medische disciplines werk als behandeldoel zien. Er zijn al veel stappen gemaakt. Maar voordat het écht zover is, moet er nog veel werk worden verricht.’’