Grip op vermoeidheid bij kanker

Rutger Koornstra wil zijn collega's één boodschap meegeven. Namelijk dat vermoeidheid een grotere impact heeft op het dagelijks leven van mensen met kanker dan pijn. 76% procent van de patiënten heeft langdurig last van vermoeidheid na de diagnose kanker.⁷ Anders dan bij gewone vermoeidheid, slaat vermoeidheid bij kanker vaak plotseling toe. En gaat het niet over na rust.³

Toch mijden zowel patiënten als artsen het onderwerp vaak in de spreekkamer, stelt de internist-oncoloog, die hier uitgebreid onderzoek naar deed. Patiënten vinden al gauw dat dat ze niet mogen klagen. Daarnaast hebben artsen er vaak geen oplossing voor.

Volgens Koornstra is het lastige van vermoeidheid bij kanker voor de arts dat er veel verschillende factoren een rol bij spelen. "Je hebt een multidisciplinaire aanpak nodig. Hierover hebben we een aantal jaar geleden vanuit Nederland een review geschreven waarin we proberen die oorzaken in categorieën in te delen.

Digitaal ondersteuningsprogramma

Een bewezen effectief hulpmiddel is volgens hem de app Untire Now. "Een digitaal ondersteuningsprogramma waarmee mensen zelf thuis aan de slag kunnen gaan. De effectiviteit ervan is retrospectief bewezen.” Hij doelt op de RCT-studie van de Universiteit van Groningen onder 800 gebruikers in diverse landen.⁴ (RCT-studie is een randomized controlled trial; gerandomiseerd onderzoek met controlegroep).

Dr. Bram Kuiper, psycho-oncoloog en mede-ontwikkelaar van Untire Now, vertelt over een belangrijke conclusie van deze studie. Namelijk dat Untire geschikt is voor mensen van alle leeftijden en dat het niet uitmaakt welke soort kanker ze hebben of in welke fase van hun ziekte of behandeling ze zitten. "Onze ervaring is dat hoe eerder je begint, hoe meer baat je er bij hebt. Zo voorkom je ook dat mensen chronisch vermoeid raken. Daarmee kun je veel leed voorkomen.” Voor Kuipers geldt: Elke vermoeide kankerpatiënt is er een te veel. Omdat we er iets aan kunnen doen.

Het uitgangspunt van dit digitale ondersteuningsprogramma is volgens Bram Kuiper dat er een complex netwerk is van psychosociale- en gedragsfactoren die een rol spelen bij vermoeidheid bij kanker en dat die op elkaar ingrijpen.⁵ “Bij elke patiënt kun je een netwerk van oorzaken in kaart brengen. Zowel in de acute fase als in de fase na de behandeling.”
 

Er beter mee leren leven

Untire Now is gebaseerd op de standaarden en richtlijnen van het National Comprehensive Cancer Network en op bewezen interventies.⁶ "We hebben Untire Now samen ontwikkeld met patiënten, psychologen en onderzoekers.” Doel van Untire Now is om gebruikers mentaal en fysiek te activeren en actief te houden. Zo krijgen mensen grip op hun vermoeidheid en ze er beter mee leven.