Griep, verkoudheid en COVID-19: verschillen en overeenkomsten
Griep of influenza, verkoudheid en het coronavirus (Covid-19) zijn alle drie virusziekten die door verschillende virussen worden veroorzaakt. Griep krijg je door het influenzavirus, verkoudheid door een verkoudheidsvirus en COVID-19 door het coronavirus. De symptomen die erbij horen, kunnen erg op elkaar lijken. Om zeker te weten wat je hebt, is het verstandig om je bij klachten te laten testen op het coronavirus.
Laten we allereerst kijken naar de verschillen tussen griep en verkoudheid. Beide virusziekten kun je het hele jaar door krijgen. Maar het griepseizoen waarin de meeste mensen ziek worden loopt ruwweg van half december tot begin maart. De grootste kans op een verkoudheid loop je in de herfst en de winter.
Verkoudheid kan worden veroorzaakt door 200 verschillende virussen
Een wijdverbreide misvatting is dat je sneller verkouden wordt bij kou. In dat geval zouden alle Noordpoolbewoners non-stop verkouden zijn en dat is niet zo. Verkoudheid kan worden veroorzaakt door maar liefst 200 (!) verschillende virussen. De belangrijkste reden dat je die in de herfst en ’s winters sneller oploopt, is dat je in die periode meer binnen en dicht op elkaar zit en zo makkelijker virussen op elkaar overbrengt.
Als iemand die verkouden is uitademt, hoest of niest komen die druppels in de lucht en kun je besmet raken.
Het verkoudheidsvirus verspreidt zich via speeksel. Als iemand die verkouden is uitademt, hoest of niest komen die druppels in de lucht en als je daar dichtbij in de buurt bent kun je besmet raken. Ook kun je een verkoudheidsvirus doorgeven via je handen. Je hoest of niest met je hand voor je mond, raakt daarna iets of iemand aan met die hand et voilà … de ander is besmet.
Slijmvliezen raken ontstoken
Wat een verkoudheidsvirus doet, is dat de slijmvliezen in je neus, bijholten en keel ontstoken raken. Slijmvlies is huid met een laagje slijm. Je kunt klachten krijgen uiteenlopend van een verstopte neus of juist een loopneus, keelpijn, niezen en hoesten tot heesheid. Je keel en je neus zijn via de buis van Eustachius verbonden met je oren. Daarom kun je ook oorpijn krijgen of oorsuizen. Verder kun je hoofdpijn krijgen, tranende ogen, dikke klieren in je nek en temperatuurverhoging. Meestal is er geen sprake van hoge koorts - maximaal 38,5 graden - behalve bij kleine kinderen. Als je besmet raakt met het verkoudheidsvirus, duurt het twee tot drie dagen voordat je echt verkouden bent. Binnen een week tot tien dagen moet je verkoudheid over zijn. Als het langer duurt, heb je óf een andere aandoening (kaakholteontsteking of allergie) óf een nieuw verkoudheidsvirus te pakken. Behandeling met medicijnen is bij verkoudheid niet nodig.
Griep begint meestal plotseling en heftig
Een groot verschil met de symptomen die bij griep horen, is dat griep meestal plotseling en heftig begint (1 tot 4 dagen na de besmetting). Je kunt last krijgen van de verschijnselen die ook bij verkoudheid horen maar je hebt daar eigenlijk altijd koorts en spierpijn bij.
Daarnaast zijn vermoeidheid, misselijkheid, verminderde eetlust en pijnlijke gewrichten, symptomen die bij griep passen. Griep en verkoudheid kun je niet behandelen met medicijnen. Bij de meeste mensen verloopt griep onschuldig. Maar vooral ouderen, mensen die chronisch of ernstig ziek zijn en mensen met een verlaagde weerstand kunnen erg ziek worden van griep. De meest voorkomende complicaties van griep zijn bronchitis en longontsteking. In zeldzame gevallen kan een longontsteking samengaan met een schimmelinfectie. Dit kan ernstige gevolgen hebben.
Jaarlijks belanden er ongeveer 600 mensen met ernstige griep en de invasieve schimmelinfectie Aspergillose op de intensive care. Dit overkomt niet alleen mensen met een zwakke gezondheid of ouderen. Ook jonge mensen kunnen op deze manier ernstig ziek worden en op de IC belanden. De schimmelinfectie dringt dan diep de longen in en kan zich ook verspreiden naar andere organen en daar grote schade veroorzaken. Tijdige diagnose en behandeling van zo'n invasieve schimmelinfectie is belangrijk om blijvende schade of in het ernstigste geval overlijden te voorkomen.
Griep zelf is niet te behandelen met medicijnen. Het gaat vanzelf over. De kans op griep kun je wel verkleinen door de griepprik te halen: een vaccin dat bescherming biedt tegen de vier meest voorkomende griepsoorten die dat jaar in Nederland rondwaren.
Sommige mensen zijn bang dat als je de griepprik haalt, je daarna vatbaarder bent voor het coronavirus. Maar daar is geen bewijs voor. Je weerstand vermindert niet na een griepprik en het heeft geen invloed op hoe erg je ziek wordt als je besmet raakt met COVID-19.
Het coronavirus
COVID-19 is de ziekte die wordt veroorzaakt door het coronavirus SARS-CoV-2. Er is een incubatietijd van 2 tot in zeldzame gevallen 14 dagen. Meestal duurt het 5 tot 6 dagen voordat je klachten krijgt.
De meest voorkomende klachten die bij het coronavirus passen, zijn ook klachten die bij verkoudheid en griep horen: koorts of verhoging, een droge hoest en vermoeidheid. Andere symptomen zijn verkoudheidsklachten (keelpijn, niezen en een loopneus.) Ook hebben veel mensen met COVID-19 last van benauwdheid en verlies van reuk en/of smaak. Spierpijn komt minder vaak voor.
Iedereen kan besmet raken met COVID-19. Maar sommige mensen hebben meer kans dat ze er zieker van worden, onder wie ouderen en mensen met chronische of ernstige ziekte of een verlaagde weestand.
Voor COVID-19 bestaat nog geen geneesmiddel
COVID-19 kan leiden tot complicaties waaronder trombose, bloedvergiftiging, acute respiratoire stresssyndroom, benauwdheid en longontsteking. Net als bij griep kan deze longontsteking samengaan met een schimmelinfectie, hetgeen kan leiden tot dat mensen ernstig ziek worden.
Schimmels kun je behandelen met antischimmelmedicatie. Maar voor COVID-19 bestaat nog geen geneesmiddel. Er zijn wel enkele medicijnen (corticosteroïden en een antiviraal middel) die de kans op overlijden verminderen bij mensen die met COVID-19 in het ziekenhuis liggen omdat ze extra zuurstof nodig hebben.
Wel zijn er sinds het begin van 2021 coronavaccins beschikbaar waarmee stapsgewijs de hele wereldbevolking wordt ingeënt.
Als je klachten hebt die passen bij COVID-19
Heb je milde verkoudheidsklachten, zoals een beetje hoesten, niezen, een loopneus en lichte verhoging? Of ruik en proef je opeens niets meer? Laat je dan testen op COVID-19 en blijf thuis totdat de uitslag bekend is. Als je koorts hebt en of benauwd bent, dan is het belangrijk dat ook je huisgenoten thuisblijven. Lees meer op de website van het RIVM of wat je moet doen.
Besmetting voorkomen
Of je nu verkouden bent, griep of corona hebt: je kunt al besmettelijk zijn vlak voordat je klachten krijgen. Daarom is de algemene regel nu om besmetting met COVID-19 te voorkomen om voortdurend anderhalve meter afstand te houden van mensen en regelmatig je handen goed te wassen. En door te hoesten en te niezen in je ellenboog. Omdat de meeste mensen zich goed aan deze regels houden, verloopt het griepseizoen 2020-2021 vooralsnog mild. Door afstand te houden, wordt immers niet alleen de kans op COVID-19 kleiner, maar ook op die op griep.
Herstel na ziekte
Een verkoudheid is na een week over, griep na een paar weken, maar over de duur van het herstel van COVID-19 is nog weinig bekend. Sommige mensen hebben alleen verkoudheidsklachten en herstellen na een paar dagen. Maar sommige mensen blijven maandenlang klachten houden, zoals vermoeidheid, geur- en smaakverlies. Als je 24 uur klachtenvrij bent (geen koorts meer hebt, niet meer hoest en geen verkoudheidsklachten meer hebt) en het is een week nadat je ziek bent geworden, kun je geen anderen meer besmetten.
Bronnen
· https://encyclopedie.medicinfo.nl/kno-verkoudheid
· https://www.kno.nl/patienten-informatie/neus/verkoudheid/
· https://www.ntvg.nl/artikelen/gevoeligheid-van-eskimos-voor-verkoudheid-en-hun-verhouding-tegenover-de-reacties-van
· https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/ziekte
· https://lci.rivm.nl/richtlijnen/covid-19
-
Zo kun je trombose herkennen
Trombose kan in principe in elke ader in het lichaam optreden. Wanneer een bloedpropje in een bloedvat in de hersenen, het hart of een slagader blijft steken, kan dit levensgevaarlijk zijn. We noemen een aantal symptomen waarbij het van groot belang is direct de huisarts of 112 te bellen.
-
‘Praat met elkaar over borstkanker en seksualiteit’
Vrouwen die borstkanker hebben, worstelen vaak met seksualiteit en intimiteit. Hun lichaam verandert door de behandeling en ziekte en daardoor kan vrijen lastig zijn. Toch komt het onderwerp in de spreekkamer nauwelijks aan bod. Het is voor vrouwen zelf, maar ook voor dokters een lastig onderwerp. Uroloog en seksuoloog Henk Elzevier wil dat veranderen.
-
Vermoeid? Ga shoppen maar niet sporten
Het is ongetwijfeld herkenbaar. Hoe klungelig je wordt als je vermoeid bent. Je gaat je koffie morsen, stoot je knieën aan je bureau en krijgt een deur in je gezicht als je die verkeerd opent. Wanneer je oververmoeid bent, werken je hersenen anders dan normaal. Dat heeft nadelen maar ook voordelen. Zo neem je als je moe bent veiligere besluiten.
