Groeihormoontekort bij volwassenen

Maar waar is groeihormoon voor nodig? En hoe ontstaat een tekort? Laten we eerst vertellen wat groeihormoon precies doet. De hypofyse is een klein orgaantje ter grootte van een erwt dat zich onderin in de hersenen bevindt. De hypofyse regelt de hormoonhuishouding in het lichaam, waaronder de afgifte van groeihormoon.

Groeihormoon is nodig voor allerlei lichaamsprocessen. Bij kinderen zorgt het onder meer voor een goede groei. Bij volwassenen zorgt het voor het onderhoud van de spieren en botten. Ook regelt groeihormoon hoe het lichaam met vocht omgaat en zorgt het voor een juiste verdeling tussen vet en spieren.

In Nederland heeft ongeveer 1 op de 10.000 volwassenen een groeihormoontekort. Mensen met groeihormoontekort kunnen last hebben van uiteenlopende klachten en symptomen die we puntsgewijs opnoemen.

We willen extra stilstaan bij vermoeidheid. De vermoeidheid kan zo erg zijn dat hij continu aanhoudt. Alle activiteiten kosten veel meer energie en tijd dan normaal. Ook kan vermoeidheid concentratieproblemen veroorzaken. Wanneer een patiënt minder energie heeft en daarnaast last heeft van stemmingswisselingen kan het zo zijn dat hij of zij nergens zin meer in heeft. Dat vergroot de vermoeidheid ook weer. Zo is het mogelijk om in een vicieuze cirkel te belanden. Klachten worden steeds erger.

Een groeihormoontekort kan uiteindelijk enorme impact hebben op het dagelijkse leven. Er zijn mensen die niet kunnen blijven werken of problemen krijgen op hun werk. Andere mensen zetten hun sociale leven op een laag pitje of merken dat hun relatie en seksleven onder druk komen te staan.

Veel mensen met hypofyseproblemen hebben minder zin in seks. Ook raken vrouwen met groeihormoontekort soms moeilijker zwanger omdat de aansturing van de eierstokken verstoord kan raken  door het groeihormoontekort.
 

Lastige diagnose

Veel van de problemen bij een groeihormoontekort zijn dus lastig te benoemen. Bovendien kan het moeilijk zijn om vast te stellen welke  klachten nu precies door groeihormoontekort worden veroorzaakt en welke  door iets anders.

Voor artsen is het daarom moeilijk om de diagnose groeihormoontekort te stellen. Gemiddeld lopen mensen vijf tot tien jaar met klachten rond - en soms nog veel langer - voordat wordt vastgesteld dat ze een groeihormoontekort hebben en een behandeling kan worden gestart.
 

Schaduw over het dagelijkse leven

Patiënten kunnen zich jarenlang onzeker voelen. Ze kunnen rondlopen met klachten zonder dat ze weten waar deze vandaan komen en wat eraan te doen is. Na verloop van tijd kunnen de klachten verergeren en een donkere schaduw werpen over het dagelijkse leven.

Het is belangrijk om bij ‘vage klachten’ naar de huisarts te gaan. Als deze vermoedt dat er sprake is van een ‘hormonale oorzaak’, kan hij de patiënt doorverwijzen naar een endocrinoloog. Een endocrinoloog is gespecialiseerd in de diagnostisering en behandeling van hormoonstoornissen.

Om een groeihormoontekort vast te stellen, moeten verschillende onderzoeken worden ondergaan. Een groeihormoontekort kan worden vastgesteld door de hoeveelheid van het hormoon ‘insuline-like growth factor 1’ (IGF-1) in het bloed te meten. Dat is een hormoon dat in de lever wordt gemaakt onder de invloed van groeihormoon. Om zeker te weten of er bij een laag IGF-1 gehalte sprake is van groeihormoontekort wordt ook een zogenaamde stimulatietest gedaan: een Insuline Tolerantie Test (ITT) of een GHRH-Arginine test.

Behandeling met groeihormoon

Als blijkt dat er sprake is van een groeihormoontekort, kan in overleg met de arts worden gekozen voor een behandeling met groeihormoon. Het toegediende groeihormoon moet op dezelfde manier werken als het groeihormoon dat de hypofyse normaal aanmaakt. Om goed te kunnen werken, dient het elke dag onderhuids te worden geïnjecteerd. Daar verspreidt het zich en wordt het geleidelijk in de bloedbaan opgenomen. Zo komt het overal in het lichaam terecht waar het nodig is.

Een verpleegkundige leert de patiënt hoe hij zelf  elke dag  op een vast tijdstip - bij voorkeur ’s avonds - groeihormoon onderhuids kan injecteren. Op basis van het IGF-1 gehalte in het bloed, bepaalt de arts wat de geschikte hoeveelheid is.  De behandeling kan telkens een beetje worden aangepast afhankelijk van hoe het gaat.
 

Kwaliteit van leven

Wat iemand merkt van de behandeling en hoe sterk de kwaliteit van leven verbetert, verschilt per persoon. Een belangrijk effect van de behandeling met groeihormoon is de afname van vetweefsel, met name in de buik. Ook kan het zo zijn dat de spiermassa toeneemt, dat de bloeddruk en het cholesterolgehalte dalen en de botdichtheid toeneemt en de conditie en het concentratievermogen verbeteren. Veel mensen merken dat ze meer energie en levenslust krijgen.