Waarom hebben we groeihormoon nodig?

Leestijd: 4 minuten

Groeihormoon, dat klinkt als een stofje dat je nodig hebt om te kunnen groeien. Dat klopt, maar het heeft meer belangrijke redenen om in ons lichaam aanwezig te zijn. En niet alleen tijdens je kinder- en tienerjaren, juist ook op latere leeftijd. Waarom en waarvoor hebben wij groeihormoon dan precies nodig?

Waarom hebben we groeihormoon nodig? | Pfizer Nederland

Groeihormoon dankt zijn naam aan één van de belangrijkste functies die het heeft: zorgen voor een goede en voorspoedige groei en ontwikkeling van ons lichaam. Als een tekort aan groeihormoon tijdens je kinderjaren en puberteit niet behandeld wordt, dan blijf je achter in groei. Het kan maar liefst 20 tot 45 centimeter lichaamslengte schelen.

Kortom, groeihormoon regelt dus je hele groeiproces en zorgt voor de juiste hoeveelheden vet, water en spieren in je lichaam. Daarmee stimuleert het de bouw van nieuwe cellen en de aanmaak van stevig botweefsel. Maar dat is niet alles wat groeihormoon doet.

Wat gebeurt er precies in ons lichaam?

Groeihormoon wordt geproduceerd in de hypofyse, een klier onder de hersenen, die hormonen afscheidt om al onze organen goed te laten functioneren. De hypofyse maakt deel uit van een groep klieren die het endocriene (ofwel hormonale) systeem vormt. De hormonen die geproduceerd worden door deze klieren zorgen ervoor dat het lichaam normaal kan functioneren; de hormonen laten verschillende onderdelen van het lichaam weten wat ze moeten doen.

Na een seintje van de hersenen geeft de hypofyse groeihormoon af. Via de bloedbaan komt het in allerlei organen in het lichaam terecht, waaronder de lever. Daar stimuleert groeihormoon vervolgens de aanmaak van IGF-1, wat staat voor Insuline Groei Factor-1. Ook dit komt in de bloedbaan terecht en wordt onder meer vervoerd naar de pijpbeenderen die groeischijven bevatten aan beide uiteinden. Deze groeischijven zijn opgebouwd uit kraakbeencellen.

Samen met het groeihormoon zorgt IGF-1 dat de kraakbeencellen zich continu vermenigvuldigen, waardoor de pijpbeenderen zowel in de breedte als de lengte groeien. De oudere kraakbeencellen worden omgezet in bot. Daardoor neemt ons lichaam in lengte toe.

Rest van ons leven belangrijk

Kortom, het groeihormoon is erg belangrijk als je lichaam zich goed wil ontwikkelen en de juiste lichaamslengte wil bereiken, die genetisch gezien bij je past. De groei is ook afhankelijk van andere factoren, zoals voeding en begin van de puberteit, maar groeihormoon levert wel een heel belangrijke bijdrage.

Ook na de groei - die bij meisjes gemiddeld stopt rond het 17e a 18e jaar en bij jongens rond het 20e a 21 jaar - blijft groeihormoon van groot belang. Het is namelijk van positieve invloed op je concentratievermogen en je geheugen. Het stimuleert je stofwisseling, de sterkte van onze botten en de hoeveelheid spiermassa. Groeihormoon blijft de rest van je leven medeverantwoordelijk voor de goede balans tussen vet, water en spieren in je lichaam.

Tekort aan groeihormoon

Bij een tekort aan groeihormoon, is het lichaam zelf niet in staat de juiste hoeveelheid groeihormoon te produceren, die nodig is voor een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid. Een tekort aan groeihormoon komt bijna altijd door een niet of slecht werkende hypofyse.

Een niet goed werkende hypofyse kan aangeboren zijn. Bij kinderen kan een tekort aan groeihormoon bijvoorbeeld ontstaan door uiteenlopende aandoeningen, zoals het syndroom van Turner en het Prader-Willi syndroom.

Andere oorzaken zijn beschadigingen door ziekten die na de geboorte zijn ontstaan. Bij volwassenen is vaak een (goedaardig) gezwel de oorzaak.

Ook ziekten, operaties of bestraling van de schedel kunnen leiden tot groeihormoondeficiëntie.

Voor kinderen betekent een tekort zoals gezegd een verminderde groei. Bij volwassenen kunnen uiteenlopende problemen ontstaan; van ernstige botontkalking tot een verstoorde balans tussen vet- en spierweefsel. Verder is de algehele conditie van mensen met een tekort aan groeihormoon niet optimaal en dat kan leiden tot vermoeidheidsklachten, verminderd concentratievermogen en geheugenverlies.

Belangrijke functies bij volwassen

Groeihormoon heeft bij volwassenen meerdere belangrijke functies. Zo verkleint het de kans op hartaandoeningen, zoals een hartinfarct. Dit heeft te maken met het feit dat een tekort aan groeihormoon de cholesterolspiegels in het bloed laat stijgen.

Na de groei blijft groeihormoon een belangrijke invloed op de botgroei en botsterkte hebben. Na de groei helpt groeihormoon om een normale botmassa te bereiken (met een piek rond de 25 jaar) en te behouden gedurende je hele leven. Mensen met groeihormoontekort kunnen op latere leeftijd osteoporose (ernstige botontkalking) ontwikkelen.

Maar ook de verwerking van koolhydraten, vetten en eiwitten wordt beïnvloed door groeihormoon. Het zorgt voor het behoud van een goede balans tussen vetten, water en spieren in je lichaam. Wie lijdt aan een tekort, slaat waarschijnlijk meer vetweefsel op, vooral rond het midden van de buik. Dit leidt eveneens tot een verhoogd risico op hartaandoeningen.

Het groeihormoon helpt na de groei om een normale botmassa te bereiken en te behouden gedurende je hele leven.

Verder heeft groeihormoon invloed op de spierverdeling. Een tekort aan groeihormoon kan leiden tot een vermindering van de spiergrootte, kracht en prestatie. Daardoor kan je lichaamskracht en uithoudingsvermogen afnemen en kun je je eerder moe voelen.

Volwassenen met een tekort aan groeihormoon kunnen last hebben van vermoeidheid, angst en depressie. Ze kunnen zich sneller sociaal geïsoleerd en verdrietig voelen. Vaak weten ze niet zo goed wat hen overkomt, maar ze voelen dat ze niet zichzelf zijn. Dit kan na verloop van tijd leiden tot afwezigheid op het werk of problemen geven met familie en vrienden.

Groeihormoontekort is goed te behandelen

Het kan soms lang duren voordat een hormoontekort bij volwassenen wordt ontdekt. Zodra het bekend is, dan is een tekort goed te behandelen met groeihormoon. Daarom is het belangrijk om naar de dokter te gaan bij langdurige vage klachten.

Bronnen: