Meer aandacht voor seks in de spreekkamer
Leestijd: 5 minuten
Hoe vaak vrijen jullie per maand? Hebben jullie wel eens een orgasme gefaket? Het zijn prikkelende vragen als introductie, waar de tientallen zorgprofessionals die naar de expertmeeting in Amersfoort zijn gekomen, heel open antwoord op geven. Om daarna een gewetensvraag te krijgen. ‘Hoe vaak wordt er over borstkanker en seksualiteit gesproken in de spreekkamer?’
Het antwoord is kort en duidelijk: nauwelijks, zo blijkt uit vele onderzoeken die Henk Elzevier, zelf uroloog en seksuoloog en zijn collega’s van het LUMC hebben gedaan onder artsen en verpleegkundigen. Over seks wordt niet gepraat en dat is doodzonde, vindt Elzevier. De reden dat hij Stichting Sick en Sex startte.
Ambassadeurs voor seks en borstkanker
Daarom nam hij met de BVN (Borstkankervereniging Nederland) en Pfizer het initiatief om de expertmeeting te houden. Het doel hiervan is om ambassadeurs te vinden voor het onderwerp seks en borstkanker onder de medisch specialisten, verpleegkundigen, onderzoekers en seksuologen die zich in Amersfoort verzameld hebben. ’’Het maakt niet uit wie er met mensen over hun seksleven praat. Zolang het maar gebeurt,’’ houdt hij de zaal voor.
Elzevier legt uit dat hoe je als arts of verpleegkundige over seks denkt en praat met patiënten met allerlei verschillende factoren te maken heeft. ’’Het heeft te maken met hun eigen opvoeding, maar ook met hoe goed iemand zich in anderen kan verplaatsen.’’
Ook kan het volgens Elzevier zijn dat zorgprofessionals te weinig kennis hebben om er goed over te kunnen praten. Of dat ze gêne voelen of er bijvoorbeeld tegenaan lopen dat iemand een andere cultuur heeft en/of taal spreekt.’’
‘Ze praten er niet over omdat de patiënt in kwestie te oud is’
Verder wijst onderzoek van het LUMC onder oncologieverpleegkundigen uit dat zij niet over seksualiteit en intimiteit praten ‘omdat de patiënt in kwestie te oud is voor seks’, of ‘omdat er geen patiënten informatie beschikbaar is’.
Henk Elzevier merkt daarbij op dat het thema seksualiteit, intimiteit en ziekte ook tijdens opleidingen nauwelijks aan bod komt.
’’Jonge professionals hebben niet per se meer kennis en aandacht voor het onderwerp.
Misschien komt het ook door een gebrek aan ervaring dat ze het niet aankaarten.’’
Al met al is het voor de gemiddelde dokter of verpleegkundige makkelijker om aan mensen met borstkanker te vragen of ze vermoeid zijn, dan of ze problemen ervaren in hun seksleven.
Behoud van levenskwaliteit
Hierover praten is echter wel belangrijk, vindt de uroloog en seksuoloog. Mensen leven steeds langer met borstkanker, ook als deze uitgezaaid is en behoud van levenskwaliteit wordt steeds belangrijker voor hen. Behoud van een goed seksleven is hier onlosmakelijk mee verbonden.
’’Laten we kijken naar de patiënt op het moment dat die wordt geconfronteerd met kanker, komt er van alles op hem of haar af. Angst, verdriet, boosheid….’’
Iemand met borstkanker krijgt vaak een negatief zelfbeeld en kan moeite krijgen met het hebben van een seksuele relatie met zijn of haar partner. ‘’Alles speelt op elkaar in. Je kunt allerlei gevoelens krijgen en hetzelfde geldt voor de partner.’’
Interview Manu Keisre bekijken
De uroloog en seksuoloog raadt alle aanwezigen aan om het interview met de bekende Vlaamse hoogleraar verlieskunde Manu Keisre te bekijken.
Keisre vertelt dat een ziekteproces als dat van borstkanker te vergelijken is met een rouwproces.
Je verliest het beeld dat je van jezelf had en je omgeving verliest dat ook. ’’Vrouwen met borstkanker leven met gedachten als ‘hadden ze me maar voorbereid. Opeens ben ik een oude vrouw in een jong lichaam die abrupt in de overgang ging, compleet met opvliegers, nachtzweten, gewichtstoename, stemmingswisselingen en die misschien geen kinderen meer kan krijgen.’’
Een borstkankerpatiënte moet op zoek naar haar of zijn nieuwe ik en daar samen met zijn of haar partner naar een nieuwe wij.’’ En daarbij hoort een nieuwe manier om intimiteit en seksualiteit te beleven met elkaar.
Na Elzevier vertellen verschillende vrouwen die borstkanker hebben gehad over hun veranderde lichaam en hun veranderde relatie en beleving van seksualiteit en intimiteit. De zaal luistert ademloos naar de vrouwen en één van mannen die zich enorm kwetsbaar opstellen.
Daarna gaan de aanwezigen in kleine groepjes met elkaar bespreken wat er volgens hen kan gebeuren om meer aandacht binnen ziekenhuizen voor seksualiteit en intimiteit te krijgen.
‘Hoe ga jij in jouw ziekenhuis zorgen dat de aandacht op een hoger niveau komt?’
De oplossingen die eerder al in de zaal worden genoemd, lopen uiteen van het vastleggen van protocollen over wie er in het ziekenhuis met patiënten en hun partners praat over seksualiteit en ziek zijn, tot het borgen van het onderwerp in het behandeltraject.
Uroloog en seksuoloog Henk Elzevier hoopt dat veel van de aanwezigen zich willen opwerpen als ambassadeur voor het onderwerp en dat de expertmeeting leidt tot regiobijeenkomsten waarbij zorgprofessionals van één of meerdere ziekenhuizen gaan bespreken hoe zij het thema gaan implementeren.
’’Ik was in 2008 bij een congres over borstkanker en seksualiteit en daarbij stond een patiënt op.
Ze zei ‘ik was tien jaar geleden op eenzelfde congres en sinds die tijd is er niets veranderd…
Nou, de afgelopen tien jaar is er wel iets veranderd, maar nog niet veel.
Dus hoe ga jij in jouw ziekenhuis zorgen dat dit op een hoger niveau komt?’’
-
Preventie
‘Maak patiënt bewust van risico op trombose’
Trombose is de meest voorkomende én vaak de best te voorkomen doodsoorzaak bij kankerpatiënten die chemotherapie ondergaan. Veel kankerpatiënten weten echter niet dat ze risico lopen op trombose en ook artsen en verpleegkundigen zijn niet altijd even alert op symptomen. Daar moet verandering in komen vinden Britse onderzoekers.
-
Preventie
Wat kun je zelf doen om gezond te blijven in Afrika of Mekka?
Er zijn naast vaccinaties, allerlei andere preventieve maatregelen die besmetting met de meningokokbacterie of het MERS-coronavirus en andere ziekteverwekkers kunnen helpen voorkomen. Voor mensen die willen zorgen dat hun reis naar Mekka of Afrika in goede gezondheid verloopt, hebben wij een aantal nuttige tips.
