Behandeling van axiale spondyloartritis (axSpA)

Medicijnen kunnen zorgen voor het afremmen van de ontsteking in je gewrichten. Ook zorgen ze voor bestrijding van pijn en stijfheid. Daardoor kun je makkelijker bewegen en blijft je wervelkolom naar verwachting zijn normale vorm houden.⁶

De reumatoloog zal in overleg met jou bepalen welke behandeling het beste voor je is. Meestal krijg je eerst ontstekingsremmende pijnstillers, zogenaamde NSAID’s (non-steroidal anti-inflammatory drugs). Die bestrijden effectief de pijn en (ochtend)stijfheid.¹¹

NSAID’s worden onderverdeeld in twee groepen: de klassieke en cyclo-oxigenase 2 (COX-2)-selectieve. De effectiviteit van medicijnen uit beide groepen bij axSpA is vergelijkbaar.¹¹ Bij progressieve axSpA worden NSAID's vaak chronisch en in hoge doseringen gebruikt.11 Bij sommige risicofactoren en bijbehorende ziekten, zoals bijvoorbeeld ontsteking in de maag, hoge bloeddruk en nierschade, kan gebruik van NSAID’s gevaarlijk zijn, dus het moet van tevoren met de arts worden besproken.^11,12
 

Remmen van ontstekingen

Als je naast axSpA ook andere, perifere, gewrichtsklachten hebt, kan het ook zo zijn dat je DMARD’s (Disease-Modifying Anti Rheumatic Drug Disease-Modifying Anti Rheumatic Drug) krijgt. Dat zijn de zogenaamde klassieke reumamedicijnen die de afweerreactie van je lichaam onderdrukken. Hierdoor verminderen de gewrichtsontstekingen.^2,9

Daardoor nemen pijn, zwelling en stijfheid van je gewrichten af en uiteindelijk voorkom je zo ook gewrichtsschade. Ook kun je daardoor beter bewegen. Omdat deze medicijnen je weerstand verlagen en voor bijwerkingen kunnen zorgen, zal je reumatoloog regelmatig je bloed laten controleren. Om er zo op te letten of je geen vervelende infecties oploopt.^2,8,9,11
 

Biologische geneesmiddelen

Wanneer klassieke reumaremmers onvoldoende bij je werken of als je last krijgt van bijwerkingen of er overgevoelig voor blijkt te zijn, kan je arts een biologisch geneesmiddel voorschrijven.

Biologische reumaremmers bestaan (deels) uit dierlijke of menselijke eiwitten. Ze remmen de werking van afweerstoffen (TNF of interleukines) of afweercellen (T-of B- cellen) of bootsen deze na. Op die manier remmen ze het ontstekingsproces en kunnen ze gewrichtsschade voorkomen. Er zijn diverse soorten biologische geneesmiddelen die per infuus of injectie worden toegediend.^2,6,9,11

Naast originele biologische geneesmiddelen (biologicals) zijn er biosimilars beschikbaar. Dat zijn medicijnen die qua samenstelling sterk lijken op biologische geneesmiddelen. Ze hebben vergelijkbare effectiviteit en veiligheid, maar zijn vaak goedkoper.⁹

JAK-remmers

Wanneer je onvoldoende baat hebt bij een NSAID, DMARD of biological of wanneer je deze niet goed verdraagt, kan je behandelaar denken aan het voorschrijven van een JAK-remmer, medicijnen in tabletvorm.

JAK-remmers (Janus Kinase-remmers) werken specifiek in op een stofje in je lichaam, het enzym ‘Janus Kinase’. Deze enzymen dragen bij aan de productie van ontstekingsbevorderende boodschapper-eiwitten (interleukines) waardoor de ontsteking kan ontstaan en in stand worden gehouden.

Door het remmen van zulke eiwitten die tot de ‘JAK-familie’ behoren, wordt de ontsteking minder wat tot verbetering van pijn en stijfheid leidt.²
 

Corticosteroïden

Als je last hebt van een acute gewrichts- of peesontsteking, kan je reumatoloog je een plaatselijke injectie met corticosteroïden geven, ook wel bekend als prednison.

Je kunt deze medicijnen ook in tabletvorm krijgen, als je de diagnose axSpA pas hebt en je lichaam nog niet reageert op de langzaam werkende reumamedicijnen (DMARD’s). Ook kun je corticosteroïden voorgeschreven krijgen als je ziekte opeens opvlamt.^2,9,11 Deze middelen worden vaak tijdelijk in combinatie met andere medicijnen gebruikt.²

Wat kun je zelf doen?

Verder is het met axSpA altijd belangrijk om te (blijven) bewegen. Bewegen is belangrijk als je ziekte actief is, maar ook in periodes waarin je geen klachten ervaart. Het zorgt ervoor dat je minder pijn hebt, soepeler blijft en beter functioneert.

Zoek daarbij naar een goede balans tussen in beweging blijven en rust nemen. Het kan per dag verschillen hoe je je voelt. Maar probeer als het gaat om elk dag een stuk te wandelen of te fietsen.

Het doen van sporten zoals fitness en zwemmen zijn ook heel geschikt als je axSpA hebt. Het is de truc om een sport te zoeken die je leuk vindt en die goed bij je past, zodat je het ook voor langere tijd kunt volhouden. Je kunt alleen sporten of dit doen in een groep, onder begeleiding. Vraag hierbij advies aan je behandelaar of fysiotherapeut.^3,4,5,9,10

• Luister naar je lichaam. Bewaak je grenzen, ga er niet overheen
• Praat met je omgeving over je aandoening
• Zorg voor voldoende rust tussen je dagelijkse activiteiten
• Let op je houding en verander regelmatig van houding als je zit of staat
• Til geen zware objecten en ontlast vooral je rug
• In bed lig je liefst zo plat mogelijk, afwisselend op je buik en rug
• Probeer gewicht te verliezen als je te zwaar bent of zorg dat je een normaal gewicht houdt
• Stop met roken en matig met alcohol^5,7