‘AxSpA treft vaak mensen van mijn leeftijd’
’’Als kind wilde ik archeoloog worden. Uiteindelijk koos ik voor medicijnen.’’ Toch ziet Mikhail Volkov, medisch adviseur bij de afdeling immunologie van Pfizer, overeenkomsten. ’’Als archeoloog graaf je naar overblijfselen van een vroegere samenleving en probeer je te ontdekken hoe die eruitzag. Dat is bij immunologie ook zo. Bij ziekten zoals axiale spondyloartritis (axSpA) weet je ook niet hoe die ontstaan. En graaf je in feite ook in het verleden om de herkomst te ontdekken.’’
Het ontrafelen van mysteries. Dat is nog altijd wat Mikhail drijft. ’’Ontdekken hoe een ziekte ontstaat, hoe het menselijk lichaam werkt en wat daarbij allemaal een rol speelt. Dat fascineert me mateloos.’’
Ook over de oorzaak van axiale spondyloartritis (axSpA) - de gevorderde vorm wordt ook wel ziekte van Bechterew of ankyloserende spondylitis genoemd - is nog weinig bekend, vertelt de medisch adviseur, die het belangrijk vindt dat er meer aandacht voor deze aandoening komt.
Invloed op hun leven
Mikhail kan zich met patiënten met axSpA identificeren. ’’Het gaat vaak om mensen van mijn leeftijd. Het zijn veelal tieners, twintigers en dertigers die een actief leven leiden, graag sporten en dan opeens enorme last krijgen van rugpijn en andere chronische, hevige pijnklachten. AxSpA heeft vaak een enorme invloed op hun leven. Ze kunnen niet meer sporten, soms niet meer werken, krijgen slaapproblemen… Ze kunnen van alles niet meer doen wat ze graag willen.’’ Vervelend daarbij is dat axSpA lastig te diagnosticeren is, vervolgt hij zijn verhaal. ’’Zeker voor huisartsen is het een lastige diagnose om te stellen. Ook verwijzen zij patiënten vaak niet door naar de reumatoloog. Gemiddeld lopen mensen een aantal jaren met hevige rugpijn rond voordat ze de diagnose krijgen.’’
‘Hoe kan het dat je eigen afweersysteem op hol slaat’
Tijdens zijn studie geneeskunde in Moskou raakte Mikhail gegrepen door de wereld van de immunologie en de reumatologie in het bijzonder. ’’Ik vind het concept auto-immuniteit enorm interessant. Hoe kan het dat je eigen afweersysteem op hol slaat en dan je lichaam aanvalt? Dat is nog steeds een groot raadsel. Mensen komen bij een arts als ze al ziek zijn, dus als ze al reumatoïde artritis of axSpA hebben. Maar hoe en wanneer zo’n ziekte bij hen dan is ontstaan, weten we nog helemaal niet.’’
De medisch adviseur besloot zich te specialiseren als reumatoloog, maar koos er uiteindelijk voor om zich niet op de patiëntenzorg te richten, maar om onderzoeker te worden. Om dat te bereiken, verhuisde hij naar Nederland. ’’Ik wilde meer van de wereld zien. In mijn jeugd was ik al vaak met mijn moeder op vakantie geweest in Europa’’, vertelt hij. ’’Ik kon twee plekken bedenken in Europa waar ze zich met specifiek reumaonderzoek bezighouden dat ik heel interessant vond: Zürich en Leiden.’’
Uiteindelijk viel zijn keuze op Leiden. ’’Het hoofd van de onderzoeksafdeling kwam toevallig naar Moskou voor een lezing. Ik vond op dat moment al een mogelijkheid voor een beurs om in het buitenland te kunnen studeren en ben op hem afgestapt om te vragen of ze plek voor me hadden. Dat bleek het geval.’’
Werken bij Pfizer
Het was de bedoeling dat Mikhail een half jaar in Leiden zou blijven. Maar het beviel hem zo goed, vertelt hij, dat hij besloot te blijven voor promotieonderzoek. ’’Dat heb ik vorig jaar afgerond en nu ben ik nog bezig met het schrijven van mijn proefschrift.’’
Ondertussen is hij bij Pfizer gaan werken. Daar is hij op zijn plek. ’’Het is een bedrijf met een hele prettige werksfeer en leuke collega’s’’. Hij kwam bij Pfizer terecht via een vacature, vertelt hij. ’’Ik ben heel leergierig en zocht naar werkmogelijkheden voor mensen met mijn profiel. Zo stuitte ik toevallig op de vacature van medisch adviseur bij Pfizer. Dat sprak mij enorm aan.’’
De geneesmiddelensector was een wereld die Mikhail graag wilde leren kennen. ’’Als arts en wetenschapper bij een universiteit zag ik maar één kant van geneeskunde en zorg. Als medisch adviseur hou ik mij nog steeds bezig met wetenschap, maar dan vanuit een hele andere hoek.’’
Medisch adviseur
Als medisch adviseur heeft hij een breed takenpakket. ’’Ik verzamel wetenschappelijke data over reumageneesmiddelen van Pfizer en deel die met collega’s, ook van andere afdelingen. En ik deel de informatie met artsen, zodat het hen kan helpen om te bepalen welke behandelingen het beste zijn voor hun patiënten.’’
’’Ook ben ik betrokken bij wetenschappelijke projecten van artsen en ziekenhuizen in samenwerking met Pfizer. Ik beoordeel aanvragen van projecten en help artsen en wetenschappers om ondersteuning van Pfizer te krijgen’’, vertelt Mikhail.
’’Verder ben ik bijvoorbeeld betrokken bij de ontwikkeling van promotionele materialen. Ik controleer of materialen die collega’s maken medisch gezien helemaal kloppen en waardevol zijn voor patiënten en artsen.’’
Hij is blij dat Pfizer zich nu ook op de behandeling van mensen met axSpA richt. ’’Het is goed dat er meer aandacht komt voor deze patiëntengroep en dat axSpA steeds meer behandelopties krijgt. Hopelijk lukt het in de toekomst steeds beter om axSpA in een vroeger stadium te diagnosticeren.’’
‘Bij vrouwen verloopt de ziekte vaak atypisch’
Patiënten met axSpA voelen zich, doordat ze vaak lang moeten wachten op een diagnose, lang niet altijd serieus genomen, vertelt hij. ’’Bij vrouwen is dat gevoel soms nog wel sterker. Bij hen verloopt de ziekte anders. AxSpA is bij hen minder progressief en het duurt langer totdat er radiografische schade ontstaat die de diagnose objectief zou bevestigen.’’
‘Omdat de ziekte bij vrouwen steeds komt en weer gaat, is het bij hen nog eens extra moeilijk om een diagnose te stellen.’
Het gebeurt daarom wel eens volgens Mikhail, dat zij door hun huisarts worden weggestuurd met de boodschap dat ‘het tussen hun oren zit’. ’’Omdat de ziekte bij vrouwen minder vaak radiografische schade veroorzaakt, is het bij hen nog eens extra moeilijk om een diagnose te stellen.’’
Hoe hoopt Mikhail dat de patiëntenzorg voor mensen met axSpA er over tien jaar uitziet? Mikhail denkt even na. ’’Ik hoop dat de zorg dan zover is dat mensen met axSpA geen chronische pijnklachten meer hoeven hebben. En dat ze ook geen blijvende lichamelijke schade meer oplopen. Door de komst van nog betere behandelingen en door een snellere diagnose. Zodat mensen hun leven kunnen leiden zoals zij dat graag willen. Dat zou perfect zijn.’’
