Profylaxe bij een maagverkleining of gastric bypass
Leestijd: 4 minuten
Mensen die bariatrische chirurgie ondergaan, krijgen een profylaxebehandeling. Dat gebeurt niet zonder reden. Wie een operatie krijgt met als doel om gewicht te verliezen, loopt meer risico op trombose. Hoe kan dat en wat doet profylaxe precies?
Mensen met obesitas overlijden gemiddeld twaalf jaar eerder dan mensen met een gezond lichaamsgewicht. Afvallen is dus erg belangrijk, maar dat is niet voor iedereen even makkelijk haalbaar. Bij veel obesitaspatiënten wordt om die reden bariatrische chirurgie ingezet. Met bijvoorbeeld een maagverkleining of een maagomleiding worden spectaculaire resultaten behaald. Wel is er een significante kans op trombose.
Voorwaarden voor operatie
Niet iedereen komt zomaar in aanmerking voor bariatrische chirurgie. Iemands Body Mass Index (BMI) moet sowieso hoger zijn dan 40. De BMI-eis ligt op 35 als er ook sprake is van een aandoening als direct gevolg van obesitas, zoals suikerziekte, hoge bloeddruk, slaapapneusyndroom of ernstige gewrichtsklachten. De patiënt moet verder in het verleden professioneel begeleide afvalpogingen hebben ondernomen en al minstens vijf jaar ernstig overgewicht hebben. De leeftijd waarop de operaties mogelijk zijn, ligt tussen de 18 en 65 jaar. In uitzonderlijke gevallen kan een ingreep ook boven de 65 jaar plaatsvinden
Risico op trombose vele malen hoger bij overgewicht
Het hebben van morbide obesitas zorgt sowieso voor een zeer verhoogd risico op het krijgen van een diepe veneuze trombose (DVT) en longembolie. Het risico is al drie tot vijf keer hoger bij een BMI van boven de 25, vergeleken met een BMI van onder de 25. Dit wordt veroorzaakt door verschillende factoren
-
Obesitaspatiënten hebben veelal diabetes mellitus, die aandoening leidt vaak tot trombose en aderverkalking.
-
Mensen met overgewicht zijn minder mobiel en juist bewegen is belangrijk om trombose te voorkomen.
-
Bij overgewicht is verder vaak sprake van een verhoogde stollingsneiging van het bloed. Dit komt doordat de productie van stollingsfactoren en de bloedplaatsjesactivatie door de lichaamsomvang toeneemt en fibrinolyse (het proces waarbij een bloedstolsel langzaam wordt afgebroken) juist afneemt.
-
Bij obesitas is soms ook sprake van schade aan de wanden van de aderen (endotheelschade) en een vertraagde bloedstroom in de onderste ledematen (veneuze stase).
-
Verder is bij zwaar overgewicht een verhoogde kans op een chronische aandoening aan de bloedvaten van de armen en benen (posttrombotisch syndroom) aanwezig en de terugkeer van trombose of longembolie binnen vijf jaar (recidief DVT).
Als een bloedstolsel in de aderen ontstaat en losschiet, wordt dat meegenomen in de bloedcirculatie. Het stolsel kan vervolgens vastlopen in de longslagader en deze dichtdrukken waardoor een levensgevaarlijke longembolie ontstaat.
Obesitaspatiënten hebben veelal diabetes mellitus, die vaak leidt tot trombose en aderverkalking
Profylaxe om trombose te voorkomen
Omdat een patiënt tijdens een bariatrische chirurgische ingreep soms bijna een uur stilligt op operatietafel, zijn er extra risico’s voor het ontstaan van trombose. Om die reden - en om de al verhoogde kans op trombose bij obesitas - krijgen patiënten voor de operatie tromboseprofylaxe toegediend. Dit gebeurt meestal in de vorm van antistollingsmiddelen die onderhuids via een infuus worden toegediend. Daarnaast wordt ingezet op het zo kort mogelijk houden van de operatie, zodat de patiënt ook zo kort mogelijk in dezelfde houding ligt.
Soorten bariatrische chirurgie
Afhankelijk van de situatie kan obesitas of zwaarlijvigheid op verschillende manieren worden behandeld. Er zijn verschillende methoden die met elkaar gemeen hebben dat ze de voedselopname beperken en de spijsvertering wijzigen. Voorbeelden zijn de gastric sleeve en de gastric bypass. Een gastric sleeve is een maagverkleining. Bij deze ingreep wordt tot 80 procent van de maag chirurgisch weggenomen waardoor het hongergevoel wordt verkleind. Een gastric bypass is een maagomleiding. Met deze ingreep wordt het voedsel om de maag heengeleid. Voedsel komt eerst in een klein maagreservoir terecht waarna het via een verbinding in de dunne darm terechtkomt. Hierdoor neemt niet alleen het hongergevoel af, maar verteert het lichaam ook daadwerkelijk minder voedsel.
Duur profylaxegebruik
Hoe lang iemand tromboseprofylaxe krijgt hangt af van het geldende ziekenhuisprotocol en de mate van mobiel zijn, het kunnen bewegen. Wie snel weer mobiel is, krijgt minder lang profylaxe. Profylaxe tegen diepe veneuze trombose wordt aanbevolen bij alle obesitaspatiënten en wordt meestal ook na de operatie vervolgd in tabletvorm totdat iemand weer volledig mobiel is. Naast de profylaxe worden ook vaak steunkousen gedurende twee weken na de operatie geadviseerd.
-
Moet je echt elke dag tienduizend stappen zetten?
Je kent ze vast wel, van die mensen die continu op hun smartwatch of digitale stappenteller kijken hoeveel ze al gelopen hebben op een dag. In de hoop het magische getal van tienduizend stappen te bereiken. Maar moet je elke dag wel tienduizend stappen zetten? Het antwoord is: nee!
-
Nederlandse Maag, darm en leveronderzoekers van het UMCU winnen Europese Pfizer onderzoeksprijs
Een onderzoeksgroep uit het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) onder leiding van Maag-, darm- en leverarts (MDL) Dr. B. Oldenburg is een van de zeven winnaars van de Pfizer Inflammation Europe ASPIRE 2017 Research Awards.
