Voor mannen: de invloed van een hypofysetumor op seksualiteit en intimiteit

Hypofyseaandoeningen zijn heel zeldzaam en worden veroorzaakt door - meestal goedaardige –tumoren in de hypofyse. De hypofyse is een klier die hormonen afscheidt, maar die ook de werking van andere hormoonklieren in de gaten houdt.

Vaak kunnen hypofysetumoren worden verwijderd of onder controle worden gebracht met medicatie. Toch kun je levenslang last houden van klachten die invloed hebben op je leven, je relatie, je seksleven en je belevenis van intimiteit.

Verschillende hypofyseaandoeningen zorgen voor verschillende ziektesymptomen die je als man op diverse manieren beïnvloeden. We geven je een globaal overzicht van de meest voorkomende hypofyseaandoeningen en de invloed die zij hebben op het mannenlichaam.

De klachten die je kunt krijgen met een hypofyseaandoening in relatie tot je seksleven en je beleving van intimiteit zijn:

• geen of minder zin in seks
• impotentie: de penis van de man kan niet (voldoende) stijf worden om seks te hebben
• het kleiner worden van je zaadballen
• onvruchtbaarheid
• vermoeidheid
• stemmingswisselingen en somberheid en of snel geïrriteerd zijn
• een veranderend lichaam (bijvoorbeeld door afname spierkracht, toename gewicht, verandering gezicht, gewrichtsklachten en bij sommige aandoeningen borstvorming)
• door een tekort aan mannelijke geslachtshormonen neemt het risico op hart- en vaatziekten mogelijk toe. Ook dat kan effect hebben op je vermogen om erecties te krijgen

Er is tot nu toe weinig onderzoek gedaan naar de invloed van hypofyseaandoeningen op het dagelijks leven, relaties, het seksleven en de belevenis van intimiteit.

Uit de studies die er zijn en uit onderzoeken naar patiënten met andere chronische ziekten blijkt steeds dat de impact van een hypofyseaandoening op je seksleven, je belevenis van je intimiteit én je relatie enorm kan zijn.

We zoomen nu verder in op de lichamelijke klachten die je kunt krijgen in relatie tot je beleving van seksualiteit en intimiteit en daarna vertellen we meer over de psychische klachten.  

Psychische klachten

Als hypofysepatiënt kun je ook diverse psychische klachten krijgen, die zorgen dat je minder zin in seks of intimiteit hebt.

Mannen met acromegalie hebben soms last van een negatief zelfbeeld. Door je ziekte verandert je lichaam en kan het zijn dat je je minder aantrekkelijk voelt of dat je je voor je lichaam schaamt. Daardoor durf je misschien niet zo goed meer met je partner te vrijen.

Ook kun je last krijgen van angst dat je door je ziekte zo verandert dat je partner je niet meer aantrekkelijk vindt. Daarnaast durven sommige mannen om die reden geen relatie te beginnen. Mannen ervaren verder soms gevoelens van boosheid en eenzaamheid en kunnen het moeilijk vinden om met anderen over hun ziekte te praten.

Andere psychische klachten waar je met een hypofyseaandoening last van kunt krijgen zijn: humeurschommelingen, somberheid, slaapproblemen, concentratieproblemen, snel overprikkeld raken en de angst voor terugkeer van de tumor.

Dit kan ook allemaal invloed hebben op je lustgevoelens. En wanneer je verminderde zin in seks hebt, kan dit weer leiden tot schuldgevoelens richting je partner. Omdat je het gevoel hebt dat je minder aandacht kunt geven aan je partner.  

Patiënten met een kinderwens kunnen piekeren over het feit of ze wel kinderen kunnen krijgen met hun ziekte. Ben ik wel vruchtbaar? Kan ik de ziekte overdragen op mijn kinderen en kan ik het fysiek en psychisch wel aan om voor een kind te zorgen? Ook dit gepieker kan een domper zijn op je seksleven.  

Praat over intimiteit en seks  

Lichamelijke en psychische klachten grijpen op elkaar in en kunnen elkaar versterken. Net zoals jouw ziekte invloed op je seksleven en relatie kan hebben. En dat je relatie invloed heeft op je ziektebeleving en je geestelijke gezondheid.  

Een hypofyseaandoening kan jouw leven en dat van jouw partner kortom behoorlijk op zijn kop zetten. Je staat voor de opgave om te leren omgaan met je ziekte, moet een zwaar behandeltraject doorstaan en dan proberen om je leven weer in te richten zoals je dat graag wil.  

Je seksleven kan voor langere tijd op een laag pitje komen te staan. Het kan lastig zijn om dat weer op gang te krijgen. Maar er zijn wel dingen die je zelf kunt doen. Het belangrijkste is dat je met elkaar kunt praten over problemen op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Als je elkaar vertelt wat je dwars zit en wat je graag wil, kan dat al enorm helpen om de behoefte aan intimiteit en seksualiteit terug te krijgen in jullie relatie.