‘Je penis zegt veel over je gezondheid’

Dagelijks krijgt hij tientallen mannen in zijn praktijk, van 18 tot ver in de 80. Hun problemen zijn niet uniek, hun persoonlijke situatie en de oplossing wel.

’’Een klacht is nooit de diagnose’’, benadrukt hij. ’’Je moet alle aspecten die ermee te maken hebben in kaart brengen. Hoe je lichaam functioneert, hoe je geestelijke gesteldheid is, hoe je leefomgeving is, hoe je bent opgegroeid en ga zo maar door. Het is allemaal van invloed.’’
 

Je moet de penis zien als de antenne van het hart

Hij geeft het voorbeeld van erectieproblemen. ’’Je moet de penis zien als de antenne van het hart.’’ Dat kun je volgens hem zien op twee manieren.

In de eerste plaats is het hart, in de volksmond, de bron van het gevoel. Reisman vertelt over een man met diabetes die erectieproblemen kreeg. ’’De oorzaak was puur lichamelijk. Maar het had invloed op zijn gevoel van eigenwaarde, van mannelijkheid en zijn zekerheid op het gebied van seksualiteit. En misschien ook op andere gebieden zoals werk en relaties. Kortom, de impact op de kwaliteit van leven is groot.’’

Daarnaast kunnen erectieproblemen vroege symptomen zijn van hart- en vaatziekten.

De bloedtoevoer wordt geregeld door stoffen in de vaatwandbekleding. En die zit overal in je lichaam. ’’Dan kun je je misschien voorstellen dat de eerste symptomen van hart- en vaatziekten zitten op plekken waar de kleine bloedvaten zitten.’’

De bloedvaten die naar de penis lopen hebben een diameter van een tot twee millimeter. Terwijl de bloedvaten die het hart voorzien van bloed, een diameter van drie tot vier millimeter hebben.

Dit fenomeen is wetenschappelijk dubbel en dwars bewezen. ’’De gebroeders Montosi, cardioloog en uroloog hebben in 2006 een mooie studie gepubliceerd over mannen die bij de cardioloog kwamen met hartproblemen. Ze ontdekten dat zeventig procent van hen al twee jaar lang erectieproblemen hadden voordat ze een hartinfarct kregen.’’

Onbekende hartproblemen

Onderzoeker Ian Thompson van de University of Texas kwam enkele jaren later tot een dergelijke conclusie. ’’Hij ontdekte dat mannen gemiddeld al zelfs 36 maanden problemen hadden. En in 1996 was er al een studie waaruit bleek dat zestig procent van een groep mannen met erectieproblemen hartproblemen had zonder dat dit bekend was.’’

Zelf verwijst hij met enige regelmaat mannen door naar de cardioloog. ’’Zeker als ze meerdere risicofactoren hebben, zoals overgewicht, roken, weinig bewegen, hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte en hogere leeftijd.’’

Naast hart- en vaatziekten zijn er allerlei andere aandoeningen die je aan de penis kunt aflezen, stelt Reisman. ’’Neurologische aandoeningen zoals dwarslaesie, Parkinson en MS geven ook erectieproblemen of ejaculatieproblemen en problemen met het orgasme.’’

Waar ‘gezonde mannen’ meestal wel komen met hun problemen, is dat vaak anders als ze ziek zijn. ’’Als je ziek wordt, denk je in eerste instantie niet na over seksualiteit. Maar vroeger of later heeft dit consequenties.’’

Mannen durven er vaak zelf niet over te beginnen en artsen doen dat ook niet. Reisman vindt het de taak van zorgprofessionals om dat wel te doen, aan het begin van een behandeltraject en erna. ’’En wanneer iemand gaat revalideren.’’

Reisman is president van de European Society of Sexual Medicine. Die heeft een petitie naar alle Europese overheden gestuurd, waarin staat dat dat elke student geneeskunde en elke psychologiestudent basiskennis moet hebben van de seksuele gezondheid. ’’Niet elke zorgprofessional hoeft alles te weten, maar moet wel kunnen doorverwijzen naar een seksuoloog en anderen die kunnen helpen.’’

Hij haalt weer het voorbeeld van hart- en vaatziekten aan. ’’Na een hart- of herseninfarct zijn mensen vaak angstig. Ze hebben veel vragen zoals ‘mag ik wel vrijen? Je kunt dan advies geven over lichamelijke inspanning. Als iemand twee etages trap kan lopen, kan hij ook vrijen. De belasting voor het hart en het lichaam is vergelijkbaar.’’
 

Gevolgen voor de partner

Liefst ziet Reisman dat mannen hun partner meenemen naar een afspraak. ’’Seksuele problemen hebben ook gevolgen voor hen.’’

Het hebben van een partner kan trouwens levensreddend zijn, merkt hij tussendoor op. ’’Onderzoekers van de universiteit van Florence vroegen mannen met hartproblemen naar de lustgevoelens van hun partner. En wat bleek? Mannen met een partner en een actief seksleven kregen relatief minder ernstige hartinfarcten dan die zonder partner. Omdat de partners hen zodra er seksuele problemen ontstonden, pushten om hulp te zoeken. Hun hartproblemen werden eerder ontdekt.’’

Om dan terug te komen op zijn eerdere opmerking. ’’Seksuele problemen zijn niet van hem, maar van hen samen.’’

Mannen met een stoma

Hij geeft het voorbeeld van mannen met een stoma. ’’Een stoma kan een enorme impact hebben op mensen en hoe ze zich voelen. Een seksuoloog kan praktische tips aanreiken. Zoals een buikband om de stoma mee vast te zetten, zodat hij niet los kan raken bij het vrijen.’’’

Mannen met een stoma vinden zichzelf soms ‘vies’ of zijn bang dat hun partner hen niet meer aantrekkelijk vindt, vervolgt hij. ’’Andersom kunnen partners denken ‘hij of zij heeft het zo moeilijk. Laat ik ook maar niet knuffelen. Want dan geef ik het verkeerde idee’.’’

Op zo’n moment verdwijnt niet alleen de seks maar ook de intimiteit. ’’En dat is minstens zo’n belangrijk onderdeel van seksualiteit als de gemeenschap zelf. Seks en intimiteit zijn volgens de WHO één van de pijlers van levenskwaliteit.’’