Vaccinaties, van de wieg tot aan het graf
Leestijd: 4 minuten
Bij vaccinatie denk je al gauw aan een baby of een kind dat een prik krijgt, bijvoorbeeld tegen de bof, mazelen en rodehond en andere gevaarlijke infectieziekten. Vaccins zijn er echter van de wieg tot aan het graf en kunnen hele families helpen beschermen: van kind tot tieners, zwangere vrouwen en volwassenen van alle leeftijden.
Vaccinatie is een belangrijk middel om ziekten en sterfte te helpen voorkomen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat jaarlijks twee tot drie miljoen doden worden voorkomen door vaccinatie tegen ziekten zoals difterie, mazelen en kinkhoest.
Eén van de krachtigste gezondheidsinterventies
En niet alleen worden de mensen die zelf worden ingeënt, beschermd. Ook vermindert vaccinatie het risico op verspreiding van besmettelijke infectieziekten naar anderen.
Volgens de Amerikaanse GGD, de Centers for Disease Control and Prevention (CDC), zijn vaccins één van de krachtigste publieke gezondheidsinterventies van de twintigste eeuw en staan ze op de tweede plaats, direct na schoon water. Maar we kunnen nog veel meer levens helpen beschermen in de toekomst.
Elke moeder wil het beste voor haar kind(eren) en vaak betekent dit dat kinderen worden ingeënt
Infectieziekten, kinderen en zwangere vrouwen
We geven je een rijtje met symptomen en cijfers van infectieziekten die gevaarlijk kunnen zijn voor baby’s, kinderen en zwangere vrouwen.
Kinkhoest kan intensieve hoestbuien veroorzaken die het moeilijk maken om te ademen, te eten en te slapen en kan leiden tot longontsteking en ziekenhuisopnames.
- Wereldwijd zijn er jaarlijks 16 miljoen gevallen van kinkhoest per jaar.
- Jaarlijks sterven er wereldwijd 195.000 mensen aan de gevolgen van kinkhoest.
Griep gaat samen met (hoge) koorts, hoesten, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn, een zere keel en loopneus.
- In 2009 kregen wereldwijd 90 miljoen kinderen griep.
- Jaarlijks overlijden honderden Nederlanders aan griep, vooral ouderen met een broze gezondheid. Griep kan ook gevaarlijk zijn voor kleine kinderen, omdat het bijvoorbeeld kan leiden tot longontsteking.
Pneumokokkeninfecties worden veroorzaakt door de pneumokokbacterie. Ze kunnen leiden tot een keel- en oorontsteking, maar ook tot longontsteking, hersenvliesontsteking en sepsis (bloedvergiftiging).
- Wereldwijd worden jaarlijks 14,5 miljoen kinderen ernstig ziek door pneumokokkeninfectie.
Mazelen is wereldwijd een van de voornaamste doodsoorzaken bij jongere kinderen. Het is een hele besmettelijke, mogelijk ernstige ziekte die wordt veroorzaakt door een virus dat zich nestelt in de luchtwegen en zich dan door het hele lichaam verspreidt.
- In 2015 overleden wereldwijd ongeveer 134.200 mensen door de gevolgen van mazelen. Onder hen voornamelijk kinderen onder de 5 jaar.
Rotavirus is een van de meest voorkomende veroorzakers van ernstige diarree bij jonge kinderen wereldwijd.
- Volgens schatting van de WHO uit 2013 overlijden jaarlijks wereldwijd 215.000 kinderen door rotavirusinfecties die voorkomen hadden kunnen worden door vaccinatie.
- Het grootste deel van deze kinderen woont in ontwikkelingslanden.
Zwangere vrouwen
Zoals eerder gezegd zijn vaccins er van de wieg tot aan het graf. Het begint al bij baby’s. Elke moeder wil het beste voor haar kind(eren) en vaak betekent dit dat kinderen worden ingeënt.
Echter, zwangere vrouwen zouden er ook over na kunnen denken om zichzelf tegen bepaalde infectieziekten te laten vaccineren tijdens de zwangerschap. Twee infecties die gevaarlijk kunnen zijn voor baby’s zijn griep en kinkhoest. Vaccinatie kan helpen om deze te voorkomen.
De waarde van vaccins
We moeten de dekkingsgraad van drie belangrijke vaccins verder verhogen in de 72 armste landen ter wereld. Dat stelt het wereldwijd opererende International Vaccine Acces Center van de John Hopkins Bloomberg School of Public Health.
Als we zorgen dat mensen in ontwikkelingslanden beter toegang krijgen tot een pneumokokkenconjugaatvaccin dat beschermt tegen pneumokokken, een Hib-vaccin dat beschermt tegen infecties met de bacterie Haemophilus influenzae type B en een vaccin tegen het rotavirus, kunnen we:
- 102 miljoen gevallen van ziekten waartegen je je kunt vaccineren, helpen voorkomen.
- 3,7 miljoen levens helpen redden.
- Enorm veel zorgkosten besparen.
Antilichamen overdragen
Door zich al te laten inenten tijdens de zwangerschap kan de moeder antilichamen overbrengen die haar baby helpt beschermen tot ze haar eigen vaccinatieprogramma krijgt.
Als zwangere vrouwen zich laten vaccineren, helpen ze daarmee ook zichzelf. Tijdens de zwangerschap treden veranderingen in het immuunsysteem, het hart en de longen op en daardoor worden vrouwen meer vatbaar voor ziekten.
Daardoor kan het verstandig zijn voor vrouwen om preventieve gezondheidsmaatregelen te nemen als ze zwanger zijn, waaronder het zich laten vaccineren. Uit onderzoek naar griepvaccinatie onder zwangere vrouwen blijkt dat zij daarna ongeveer vijftig procent minder risico lopen op een luchtweginfectie die met griep in verband wordt gebracht.
We zijn dicht bij het uitroeien van polio
Succesvol bij kinderen
Vaccinatieprogramma’s zijn erg succesvol bij het helpen voorkomen van ziekten bij kinderen. In 1980 verklaarde de WHO de pokken als officieel uitgeroeid. We zijn ook dicht bij het uitroeien van polio en ook zijn verschillende delen van de wereld vrij van ‘endemische’ mazelen en rodehond.
Dat wil zeggen dat deze ziekten in principe niet meer voorkomen onder de bevolking, maar alleen nog voorkomen als de ziekte weer als het ware van buitenaf binnenkomt, bijvoorbeeld via een reiziger die besmet is geraakt in het buitenland.
In 2010 verklaarden de lidstaten van de vergadering van de WHO dat de komende tien jaar het decennium van de vaccins zou zijn en ze schaarden zich achter een wereldwijd vaccinatie-actieplan met als doel om alle kinderen te bereiken met vaccins, waar ze ook woonden.
Ook met het idee om via de kinderen ook ongevaccineerde familieleden, vrienden en buren tegen infectieziekten te helpen beschermen. Dit concept staat bekend als groepsimmuniteit en is bij diverse ziekten bewezen effectief waaronder invasieve pneumokokkeninfectie. We moeten onze focus als gemeenschap blijven richten op het inenten van kinderen overal ter wereld. Dit moet ook niet stoppen wanneer een kind volwassen is.
Mensen kunnen zichzelf laten inenten, van vroeg in hun leven tot tijdens hun ‘gouden jaren’
Elke generatie heeft een belangrijke rol bij het beschermen van gemeenschappen tegen ziektes.
Vaccinaties kunnen sommige infectieziektes helpen te voorkomen. Mensen kunnen zichzelf laten inenten, van vroeg in hun leven tot tijdens hun ‘gouden jaren’ en daardoor de kans vergroten dat ze zelf langere en gezondere levens leiden. Daarmee verkleinen ze bovendien de kans dat hun geliefden besmet raken met gevaarlijke infectieziekten.
We kunnen de kans op een aantal gevaarlijke infectieziekten drastisch verkleinen en ziekten mogelijk zelfs uitroeien, door goede vaccinatieprogramma’s. Het is belangrijk dat hulporganisaties, overheden, geneesmiddelbedrijven en andere betrokken partijen de handen ineen slaan om te zorgen dat vaccinaties voor iedereen ter wereld bereikbaar worden.
Bronnen
- Deze tekst is een vrije vertaling van de brochuretekst Vaccination for Life: The Importance of Vaccination Across the Lifespan, Pfizer Inc. (PP-PNA-GLB-0297) en bevat informatie van https://www.jhsph.edu/research/centers-and-institutes/ivac/resources/global-roadmap-for-child-survival.html
-
Hoe groeit je lichaam?
Als je kind achterblijft in groei kan dat leiden tot grote zorgen. Helemaal als de kinderarts vaststelt dat sprake is van een tekort aan groeihormoon en een dagelijkse behandeling nodig is met injecties om dat aan te vullen. Maar wat is groeihormoon nou precies en wat doet het in je lichaam? We geven je een uitleg.
-
Interview
‘App biedt intensivisten nieuwe manier van leren’
Het vak van intensivist, is het mooiste dat er bestaat, vindt Ilse van Stijn (43), intensivist in het OLVG in Amsterdam. ’’Wij zien patiënten met uiteenlopende ziekten. En om al die mensen beter te maken, moet je je verdiepen in verschillende medische vakgebieden. Elke keer moet je opnieuw een ingewikkelde puzzel oplossen. Wat heeft iemand en hoe kun je hem genezen?’’
