Hoe groeit je lichaam?
Leestijd: 3 minuten
Als je kind achterblijft in groei kan dat leiden tot grote zorgen. Helemaal als de kinderarts vaststelt dat sprake is van een tekort aan groeihormoon en een dagelijkse behandeling nodig is met injecties om dat aan te vullen. Maar wat is groeihormoon nou precies en wat doet het in je lichaam? We geven je een uitleg.
Om goed te functioneren, is je lichaam onder meer afhankelijk van de aanmaak van hormonen. Een hormoon is een soort boodschapper die via je bloed naar een plaats in je lichaam wordt vervoerd om daar zijn werk te doen.
Endocriene systeem
In het menselijk lichaam zitten verschillende klieren die ieder hun eigen hormonen produceren. Alle klieren tezamen vormen het endocriene systeem. Het endocriene systeem regelt, controleert en stimuleert allerlei lichaamsfuncties.
De belangrijkste hormoonproducerende klieren zijn: de schildklier, de alvleesklier, de bijnieren, de geslachtsklieren en de hypofyse.
Reguleren van de stofwisseling
Het endocriene systeem stimuleert en reguleert de stofwisseling, speelt in op veranderingen in het lichaam, zoals infecties, verwondingen en stress. Ook controleert het systeem het samenspel tussen groei en ontwikkeling en het reguleert de seksuele functie en voortplanting.
De hypofyse produceert groeihormoon (GH), de geslachtsorgaan stimulerende hormonen LH (Luteïniserend Hormoon) en FSH (Follikel Stimulerend Hormoon), TSH (Thyreoïd Stimulerend Hormoon) en ACTH (AdrenoCorticoTroop Hormoon).
Groeihormoon is onmisbaar voor de ontwikkeling van het lichaam
LH en FSH hebben effect op de ontwikkeling van de seksuele kenmerken en de voortplanting. TSH stimuleert de productie van schildklierhormonen, belangrijk voor de stofwisseling.
Het bijnierschors stimulerende hormoon ACTH stimuleert de productie van cortisol (het stresshormoon) en prolactine, nodig voor de aanmaak van moedermelk.
Groei van botten
Groeihormoon is onmisbaar voor de ontwikkeling van het lichaam en speelt een grote rol bij de groei van de botten. Groeihormoon zorgt ervoor dat er voortdurend nieuwe kraakbeencellen in het bot worden aangemaakt, waardoor de botten langer worden.
Invloed op de botontwikkeling
Groeihormoon stimuleert de groei van de botten en dan met name van de pijpbeenderen. De lever maakt onder invloed van groeihormoon eerst de Insulineachtige Groei Factor-I (IGF-I) aan.
Vervolgens komt IGF-I in de bloedbaan terecht, waar het wordt vervoerd naar de pijpbeenderen. De pijpbeenderen bevatten groeischijven aan beide uiteinden. Een groeischijf is opgebouwd uit kraakbeencellen.
IGF-I en groeihormoon zorgen er samen voor dat de kraakbeencellen zich constant vermenigvuldigen, waardoor het pijpbeen niet alleen in de breedte, maar ook in de lengte kan groeien.
Tegelijkertijd worden de oudere kraakbeencellen omgezet in bot. Dankzij de voortdurende aanmaak van nieuwe kraakbeencellen en het omzetten van oude kraakbeencellen in bot, worden de pijpbeenderen steeds langer en het kind groter.
Het bot groeit het snelst bij een ongeboren kind, in de babytijd en in de puberteit. Na de groeispurt in de puberteit groeit het bot praktisch niet meer. Daarom is het belangrijk om in geval van een groeiachterstand, zo jong mogelijk met de behandeling te beginnen.
Wanneer het lichaam volgroeid is, blijft de aanmaak van voldoende groeihormoon van belang. Dan stimuleert het de stofwisseling.
Het beïnvloedt ook de sterkte van de botten en de hoeveelheid spiermassa. Daarnaast is groeihormoon mede verantwoordelijk voor een goede balans tussen vet, water en spieren in het lichaam.
Daarom heeft het lichaam een leven lang groeihormoon nodig; om zowel fysiek als geestelijk in goede conditie te blijven.
Hoe komt groeihormoon in het lichaam?
De klier die onder meer groeihormoon produceert is de hypofyse. De hypofyse, met de grootte van een doperwt, bevindt zich onderaan de hersenen.
De hypofyse wordt aangestuurd door een deel van de hersenen dat hypothalamus heet. Pas na een seintje van de hypothalamus geeft de hypofyse groeihormoon af dat via de bloedbaan in allerlei organen in het lichaam terechtkomt, waaronder de lever.
In de lever stimuleert groeihormoon de aanmaak van een groeistof: de Insulineachtige Groei Factor-I (IGF-I) genaamd. Dit IGF-I komt ook in de bloedbaan terecht. Dit IGF-I zorgt, samen met groeihormoon, dat de botten groeien waardoor het lichaam in lengte toeneemt.
Tijdens de kindertijd is een grote hoeveelheid groeihormoon in het lichaam aanwezig.
Met een piek in de puberteit. Daarna neemt de hoeveelheid groeihormoon in het bloed geleidelijk af naar een lagere waarde. De afgifte van groeihormoon fluctueert tijdens de dag. De grootste hoeveelheid wordt de eerste uren van de slaap afgegeven.
-
Hulpmiddelen
Nieuwe editie magazine Intensief
Als mensen op de Intensive Care belanden zijn ze zeer ernstig ziek. Zij en hun naasten beleven dan een emotioneel zeer intensieve periode. Er komt tijdens het verblijf op de IC ook heel wat op de familie en naasten af. Terwijl patiënten vaak een hele periode van hun verblijf op de IC niet of nauwelijks meemaken. Precies daarom is het magazine Intensief gemaakt, bedoeld voor (ex)patiënten van de IC en hun familie en naasten.
-
Mbo'ers leren van Love Control over seksualiteit
Op mbo-scholen in heel Nederland start vanaf schooljaar 2017/2018 het lesproject Love Control met als doel om de seksuele gezondheid van jongeren te verbeteren. Volgens de initiatiefnemers is dat hard nodig omdat het kennisniveau over veilige seks, abortus en anticonceptie nu beneden peil is.
