Hoe wordt atopisch eczeem vastgesteld?
Eén op de vijf kinderen heeft atopisch eczeem. Soms houden mensen het op volwassen leeftijd. Vaak wordt de diagnose al op vroege leeftijd gesteld, omdat de eerste symptomen vaak al twee à drie maanden na de geboorte zichtbaar zijn.1 Waar moet je op letten? Welke klachten geven aan dat jij of je kind mogelijk atopisch eczeem hebt? En hoe wordt een diagnose gesteld?
Atopisch eczeem, ook wel constitutioneel eczeem genoemd, is een chronische ontstekingsziekte van de huid. Door de ontsteking ontstaan roodheid, schilfering van de huid en hevige jeuk. De aandoening wordt grofweg in twee fasen onderverdeeld: de acute en de chronische fase. De verschijnselen die bij deze fasen horen, kunnen na elkaar maar ook tegelijkertijd voorkomen. Het verloop is wisselend. Je kunt perioden hebben met weinig klachten en momenten waarin het eczeem zeer actief is.2 Maar hoe stel je nu vast dat je eczeem hebt?
Natuurlijk begint het vaststellen van eczeem met de symptomen die jij of je kind ervaart. Zeker bij baby’s is het goed opletten, want atopisch eczeem is erfelijk en kan al na twee à drie maanden tot uiting komen. Eczeem komt het meest voor in de leeftijdsfase van 0 tot 4 jaar. De symptomen waarmee je je kunt melden bij de huisarts zijn:
- een rode, jeukende huid met schilfers, bultjes, kloofjes of korstjes;
- vaak is er ook sprake van astma of hooikoorts;
- de plekken zitten meestal aan de binnenkant van de ellebogen, in de knieholten, op de enkels, in de nek en/of rond de ogen;
- het eczeem wordt erger door gebruik van water en zeep.
Intakegesprek polikliniek en onderzoek
Met dergelijke klachten bij je kind of bij jezelf is het dus belangrijk om naar de huisarts te gaan. Die kan kijken of er inderdaad sprake is van eczeem. De huisarts stuurt je door naar de huidarts (dermatoloog) in het ziekenhuis als hij vermoedt dat het om atopisch eczeem gaat en er verder moet onderzocht wat er precies speelt.
Bij de polikliniek van je ziekenhuis krijg je vervolgens een intake met de (kinder)dermatoloog. Tijdens het gesprek wordt de ziektegeschiedenis in kaart gebracht. Er wordt onder meer gevraagd naar hoelang er al sprake is van de klachten en welke verschijnselen zich precies voordoen. Ook wordt er gevraagd of eczeem bekend is in de familie en of er bepaalde factoren zijn die de huidaandoening verergeren.
Lichamelijk onderzoek
Na het eerste gesprek wordt vaak een lichamelijk onderzoek gedaan. De (kinder)dermatoloog bekijkt dan jouw huid of dat van je kind. Daarmee wordt er gekeken of er typische kenmerken van eczeem zijn. Denk hierbij aan roodheid, schilfers, verdikkingen van de huid, wondjes, droogheid of diepere huidlijnen. De ernst van de aandoening wordt bepaald met een eczeemscore. De diagnose wordt bijna in alle gevallen vastgesteld op basis van het gesprek in combinatie met het lichamelijk onderzoek. Soms kan het nodig zijn dat er aanvullend onderzoek plaatsvindt. Er wordt dan bijvoorbeeld een neus- of huidkweek of een onderzoek naar het speeksel gedaan. Ook kan er een biopt van de huid worden genomen of een test worden uitgevoerd om allergieën vast te stellen.
Het kan namelijk soms zo zijn dat jij of je kind naast eczeem ook andere aandoeningen hebt die samen behoren tot het zogenaamde atopische syndroom. Daarbij kun je denken aan astma, voedselallergie, hooikoorts en huisstofmijtallergie.
Deze aandoeningen kunnen elkaar beïnvloeden en het eczeem verergeren. Maar het is nog onduidelijk hoe ze precies met elkaar in verband staan. Het is goed om als ouders alert te zijn, wanneer je kind bijvoorbeeld continu verkouden is, daarbij piepend ademhaalt en bijvoorbeeld vaak rode, tranende ogen heeft. Dit kan duiden op astma, hooikoorts en of huisstofmijtallergie. Astma kan na de kleuterleeftijd worden vastgesteld met behulp van een longfunctietest.
Soorten testen naar allergie
Soms hebben kinderen met atopisch eczeem ook een voedselallergie. Een voedselallergie kan in sommige gevallen levensbedreigend zijn en is soms blijvend. Daarom is het belangrijk om daar onderzoek naar te doen. Vaak wordt er eerst een bloedonderzoek gedaan. Daarmee kunnen bepaalde allergenen worden vastgesteld. Zo kun je na een bloedonderzoek horen dat je kind een voedselallergie heeft. Vervolgens kan een huidpriktest worden gedaan. Op verschillende plekken van de rug wordt dan een kleine hoeveelheid gespoten van de voedingsmiddelen waarvoor je kind mogelijk allergisch is. Om te kijken of er een huidreactie ontstaat. Vervolgens kan er een nog een onderzoek worden gedaan waarvoor een dagopname in de controleerde omgeving het ziekenhuis nodig is. Een kind krijgt dan om de zoveel tijd een kleine hoeveelheid van het desbetreffende voedingsmiddel toegediend. Net zo lang tot er een eventueel een allergisch reactie optreedt en goed duidelijk is hoe ernstig de allergie is.
Bronnen
1. https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2015/46/ruim-1-2-miljoen-nederlanders-hebben-eczeem-of-psoriasis
2. https://www.umcutrecht.nl/nl/ziekenhuis/ziekte/constitutioneel-eczeem#:~:text=Constitutioneel%20eczeem%20is%20een%20chronische,een%20veelvoorkomende%20vorm%20van%20eczeem.
4. www.olvg.nl/atopisch-eczeem
5. www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/atopisch-eczeem-bij-volwassenen
6. https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/constitutioneel_eczeem/constitutioneel_eczeem_-_korte_beschrijving.html
