Hoe zorg op afstand zich ontwikkelt
Ksyos is voor velen een nieuwe naam in de zorgwereld. Toch is het een van de grootste zorginstellingen van Nederland. De 12.000 zorgprofessionals van de online zorginstelling, waaronder 2000 medisch specialisten ‘zien’ jaarlijks zo’n 350.000 mensen. ’’Wij leveren laag-complexe medisch specialistische zorg via internet waar dat kan.’’
Samenvatting HIP-symposium
Download hier een pdf van een boekje ‘Samenwerken aan datagedreven gezondheidszorg’ met een samenvatting van het HIP-symposium en bekijk de aftermovie hier.
Jiska de Wit is als chief design officer bij Ksyos verantwoordelijk voor innovatie en de gebruikerservaring. Ze vertelt tijdens het Health Innovation Platform-symposium van Pfizer, Google en ML6 over datagedreven gezondheidszorg over de zorg die het digitale ziekenhuis levert. ’’We werken op zo’n manier dat je als patiënt dichtbij huis of zelfs thuis aan je gezondheid kan werken.’’
Het is de ambitie van Ksyos om ooit zorg te leveren aan alle Nederlanders. ’’Nu bieden we GGZ-programma’s aan en daarnaast bieden we zorg op het gebied van cardiologie, dermatologie, longgeneeskunde en sinds kort slaapkunde en oogheelkunde.’’
Zorg anders organiseren
De zorg knelt, er is personeelstekort en ook veel uitval onder zorgpersoneel. De medewerkers van Ksyos zijn ervan overtuigd dat je deze problemen kunt oplossen door de zorg anders te organiseren.
’’We hebben vorig jaar 350.000 patiënten gezien. Ik denk niet dat we de grootste zorginstelling van Nederland zijn. Maar ik denk wel dat we ergens in de top tien zitten.’’
Slaapapneu
De chief design officer legt uit wat Ksyos bijvoorbeeld kan betekenen voor mensen met slaapapneu. Dat is een aandoening die een grote impact heeft op je kwaliteit van leven, maar door huisartsen moeilijk te herkennen is. Vaak worden patiënten direct door verwezen naar het ziekenhuis. ’’Veel mensen lopen er lang mee rond. Maar voor onderzoek in het ziekenhuis bestaat best een lange wachttijd.’’ vertelt Jiska de Wit. ’’Wat we ook horen van patiënten is dat zo’n onderzoek in een slaapcentrum van een ziekenhuis best een barrière is.’’ Dus wat doet Ksyos? ’’Wij vragen de huisarts: zoek goed uit met hulp van ons protocol en een vragenlijst of deze patiënt risico loopt op slaapapneu. Of is er sprake van een andere aandoening?’’ Als er een vermoeden is van slaapapneu, krijgt de patiënt een kleine sensor mee naar huis. Daarmee kan hij drie dagen lang zelf metingen verrichten. Daarnaast heeft hij een videoconferentie met een slaapspecialist. ’’Die informatie bij elkaar leidt tot een goede diagnose. En uiteindelijk kan ook een behandeling in gang worden gezet. De patiënt heeft ondertussen geen stap in het ziekenhuis gezet.’’
Naspelen met lego
Een groot verschil in aanpak met dat van een gewoon ziekenhuis, is dat de zorg bij Ksyos begint met ‘een leeg blad’. ’’Wij beginnen met kijken: ‘wat is er aan de hand’.’’
Wat is nodig om een diagnose te kunnen stellen en wat is nodig om een behandeling te starten? Heeft iemand niet veel andere of complexe klachten. Zijn de zorgpaden geschikt voor hem of haar en wil deze persoon wel online zorg?
’’We bespreken dat met patiënten, huisartsen en medisch specialisten en puzzelen dat aan elkaar. Heel vaak gaan we ook op stap met zorgverleners, om te leren van praktijksituaties.’’
‘Het slaapapneu-zorgpad kunnen we alleen maar doen dankzij de ontwikkeling van een hele kleine sensor.’
Als een zorgconcept eenmaal is bedacht, wordt het eindeloos getest. ’’Eerst op papier, dan gaan we het met lego naspelen met alle betrokkenen om te ontdekken of ons concept werkt en waar we nog onvoldoende over na hebben gedacht. Vervolgens doen we dat ook in de praktijk met patiënten en zorgverleners. Vaak hebben we dan nog geen letter geprogrammeerd.’’
Wat daarbij helpt is de voortschrijdende technologie. ’’Het slaapapneu-zorgpad kunnen we alleen maar doen dankzij de ontwikkeling van een hele kleine sensor.’’
Taken verschuiven
Jiska de Wit vindt het belangrijk om te vermelden dat veel van de technologie die Ksyos inzet in haar zorgpaden niet eens enorm innovatief is. ’’Voor ons belangrijk is dat de medisch specialist wel op basis van de technologie die wij inzetten een diagnose durft te stellen. Die moet daar echt op vertrouwen en vaak is dat dus iets wat niet gisteren op de markt is gekomen, maar al een paar jaar beschikbaar is.’’
Het meekrijgen van zorgprofessionals in denk- en werkwijze van Ksyos is nog niet altijd eenvoudig. Jiska stelt dat dit een precair onderwerp is. ’’We vinden dat je kritisch moet zijn op welke onderzoeken en data er nodig zijn om een diagnose te stellen. Maar je hebt natuurlijk ook behandelstandaarden en commissies die daarover na hebben gedacht en die doen dat natuurlijk niet voor niets. Wat wij proberen is hierover het gesprek aan te gaan.’’
Het doel van Ksyos is in elk geval om taken van de medisch specialist naar verpleegkundigen te verschuiven of naar de huisarts en de paramedicus en uiteindelijk naar de patiënt zelf.
‘We willen echt dat mensen dit graag en vaak gaan gebruiken.’
’’Omdat te kunnen doen is het ontzettend belangrijk dat de soft- en hardware die we gebruiken heel klantvriendelijk is. We willen echt dat mensen dit graag en vaak gaan gebruiken.’’
Nog belangrijker is de innovatiekracht die je als bedrijf moet hebben om een nieuwe manier van werken en innovaties te ontwikkelen. ‘’Dat geldt misschien nog veel meer voor een zorginstelling dan voor een gewoon bedrijf, omdat de onderwerpen veiligheid en privacy in de zorg een nog veel grotere impact hebben dan in een gemiddeld bedrijf.’’
Face-to-face contact
Even wil Jiska de Wit stil staan bij de barrières die zij en haar collega’s ervaren die het werk van Ksyos soms lastig maken. ’’Eén barrière is wet- en regelgeving.’’ Een voorbeeld hiervan: volgens de wet moet je als patiënt in een zorgpad altijd face-to-face contact hebben met een medisch specialist. ’’Nou, dat is voor ons best een barrière.’’
Een andere hindernis is de inkoop van zorg door zorgverzekeraars. Niet elke zorgverzekeraar is even gecharmeerd van Ksyos of begrijpt helemaal wat de organisatie wil. ’’Waar ik me ook wel eens over verbaas is dat wanneer een ziekenhuis failliet gaat er zorgbudget vrijkomt. En dan denk ik van ‘gebruik het om de zorg anders te organiseren’, maar dat wordt helemaal niet opgepakt op die manier. Ondertussen hebben wij met ons innovatieve model te maken met dezelfde budgetten als traditionele zorginstellingen. Dat vind ik wel apart.’’
De Wit heeft tot slot nog een tip voor andere zorginstellingen die met digitale zorg aan de slag willen gaan. ’’Doe het gewoon. Ga praten met patiënten, artsen, zorgverleners en probeer goed te begrijpen wat daar speelt. Doe dat niet vanachter je bureau, maar ga naar buiten.’’
-
TEDxEindhoven en Pfizer werken samen
TEDxEindhoven en Pfizer gaan in 2018 samen speciale bijeenkomsten organiseren waar partijen met elkaar kunnen praten over hun ideeën over de zorg van de toekomst. Zo worden salonevents gehouden waarin vooraanstaande deskundigen in allerlei vakgebieden hun visie geven over de kankerzorg van de toekomst en het wereldwijd groeiende probleem van antibioticaresistentie.
-
‘Hopelijk hebben we samen nog een mooie tijd'
Sinds een half jaar weten Dik en Anita Schipper dat Dik de erfelijke stapelingsziekte ATTR amyloïdose heeft. Zes jaar lang bezocht hij de ene na de andere arts, zonder de juiste diagnose te krijgen. Reuma, polyneuropathie, lymfeklierkanker: het was het allemaal niet. Ondertussen holden zijn lichaamsfuncties achteruit. ’’Uiteindelijk durf je niet meer te hopen dat het ooit nog normaal wordt.’’
-
’Nog een wereld te winnen op het gebied van gentherapie’
Hidde Haisma, hoogleraar farmaceutische genmodulatie aan de Rijksuniversiteit Groningen kan er urenlang over praten: de mogelijkheden en grenzen van gentherapie. Wat er zo boeiend aan is? De ogen van de hoogleraar glinsteren. ’’Het is ontzettend mooi om te zien hoe ingenieus DNA in elkaar steekt.’’
