‘Ik heb het gevoel dat ik er écht weer ben’
Leestijd: 4 minuten
Pas kreeg ze een bericht van een vrouw met borstkanker uit Opperdoes, een plaatsje in Noord-Holland. Ze had via-via over het boek ‘Tumor met een vleugje humor’ van Leontien van den Berg gehoord en las het voordat ze aan de chemo begon. ’Nu ga ik er met volle moed tegenaan’, schreef ze. ‘’Dat is toch mooi!’’, glundert Leontien. ’’Precies waar ik het voor doe.’’
Begin 2017 kreeg ze te horen dat ze borstkanker had en maakte een boek met tekeningen over haar behandelproces. Ze hoopt dat haar boek straks in alle ziekenhuizen ligt en door oncologieverpleegkundigen wordt uitgedeeld aan mensen met borstkanker.
Als Leontien ergens binnenkomt, valt ze automatisch op, met haar korte springere haar, vrolijke paarse bril, kleurige oorbellen en haar zonnige glimlach. Aan haar keukentafel in haar woonkamer die net zo kleurrijk is als zij, vertelt ze over haar boek, haar leven met borstkanker en hoe het nu gaat.
Poes Gijs houdt ondertussen vanaf een plank, schuin boven haar hoofd, nauwlettend in de gaten of er geen fijne vogeltjes voorbijvliegen. Leontien lacht om zijn gedrag, maar trekt haar gezicht dan in een serieuze plooi als ze vertelt hoe de borstkanker ontdekt werd.
’’Ik voelde me al een paar maanden niet lekker, had gekke ontstekingen rond mijn mond… Maar dacht dat ik te veel hooi op mijn vork had genomen.’’ De Apeldoornse lacht aanstekelijk. ’’Wat ook niet zo gek was, met vier baantjes.’’
‘Ik ben vol goede moed aan de behandeling begonnen’
Haar dokter gaf het advies rustig aan te doen. Een lastige opdracht voor de spring-in-het-veld die zich toch maar ziekmeldde. Op een nacht werd ze wakker met ‘enorme pijn in mijn borst.’ ’’En ik voelde ook een verharding.’’ Nu stuurde de huisarts haar door naar het ziekenhuis.
Daar belandde ze in een mallemolen van onderzoeken en kreeg ze vrij snel te horen ‘dat het foute boel was’. ’’Ik bleek tumoren te hebben in mijn rechterborst en uitzaaiingen in mijn oksel.’’ Een boodschap die ze nuchter ontving. ’’Ik dacht ‘zie je wel, mijn lichaam waarschuwde me’. Gelukkig leef ik nog en kan er tegenwoordig veel aan gedaan worden.’’
Nooit dacht ze ook maar één seconde dat haar doodsvonnis getekend was. Haar eigen vader werd slechts 49, vertelt ze. ’’Hij was levensgenieter en heeft zijn leven in die korte tijd twee keer geleefd. Ik was zelf al ouder dan hij op het moment van mijn diagnose en ik was níet van plan om te gaan’’, zegt ze stellig. ’’Ik ben echt vol goede moed aan de behandeling begonnen.’’
Dagboekje met tekeningen
Al vanaf het moment van de diagnose besloot Leontien te gaan tekenen wat ze meemaakte in het ziekenhuis en het leven van alledag. ’’Ik schilder en teken al mijn hele leven. Tijdens vakanties tekende ik vaak dagboekjes met belevenissen van die dag.’’
Ze bladert in haar boek naar haar allereerste tekening. Ze staat tegen een lantaarnpaal aangeleund; er waren net stukjes weefsel weggehaald en daarbij was een bloedvat geraakt. ’’Ik zag mezelf zo staan en even later was het een tekening… Zo kwamen er telkens meer.’’
Leontien deed dit ook met het idee om haar kinderen op een goede manier te kunnen vertellen wat ze allemaal meemaakte. ‘’Ze zijn dan wel groot, maar ik ben wel hun mamma. En door te tekenen kon ik beter overbrengen wat er allemaal gebeurde.’’
Na 16 chemobehandelingen volgde onder meer een borstsparende operatie, 24 bestralingen én 100 tekeningen.
Het behandeltraject duurde lang, maar is haar honderd procent meegevallen, benadrukt ze met een brede lach op haar gezicht. ’’Natuurlijk was ik soms moe en waren er dagen bij dat het me niet lukte om het einde van de straat te halen. Maar ik ben geen dag in bed gebleven. Ik moest elke dag naar buiten en maakte elke dag een lijstje met dingen om te doen.’’
‘Borstkanker dat ben ik niet’
Daarnaast helpt het volgens de levenskunstenares om jezelf voor te houden dat de wereld er over een paar maanden of een jaar heel anders uitziet. En om een positieve mindset te hebben. ’’Ik ben ervan overtuigd dat als je lekker in je vel zit, dat goed is voor je genezingsproces.’’
Dus trok ze altijd haar mooiste jurk en een paar mooie oorbellen aan en stapte ze elke keer monter de afdeling op waar ze chemotherapie kreeg. ’’Dan vroeg ik vrolijk ‘is er nog een plekje’. Met het idee: niet zeuren, kom op. Borstkanker dat ben ik niet!’’
Ze herinnert zich nog wat één van haar beste vrienden zei, toen die op bezoek was vanuit Zeeland. ’’Hij vond het bijzonder dat ik het maar drie minuten over mijn ziekte had en we vervolgens lekker gingen eten en klaverjassen. Maar ik wilde mezelf niet verliezen in het ziek zijn. Ik voelde me geen patiënt. Ik was alleen iemand aan wie gesleuteld moest worden.’’
Een boek
De tekeningen die ze maakte, zette ze op den duur ook op Facebook, om ze met vrienden te delen. ‘’Die vonden ze mooi. Sommigen keken al uit naar mijn volgende tekeningetjes.’’
Ze kwam op het idee om er een boek van te maken door oncoloog Sieneke Hidding. ’’Mijn man liet haar de tekeningen zien en zij zei meteen ‘als dit een boek zou worden, zou dat heel mooi zijn’. Eerst had ik zoiets van ‘misschien later’. Eerst maar eens beter worden.’’
Sieneke Hidding stelde Leontien voor om te praten met Jeroen-Martijn Plette, haar oncologieverpleegkundige in het Gelre Ziekenhuis. ’’Omdat hij goed is in het organiseren van projecten.’’
Droom die werkelijkheid werd
Ook hij was meteen enthousiast en ging rondbellen om sponsoren te vinden voor het boek. Na het vinden hiervan- Pfizer is er één van - kon haar droom werkelijkheid worden.
Onlangs rolden 2500 exemplaren van haar boek van de drukpers. ’’Ik hoop dat zoveel mogelijk mensen met (borst-)kanker het kunnen lezen.’’De reacties op het boek zijn tot nu toe louter enthousiast, vertelt ze niet zonder trots. ’’Ik sprak laatst iemand van het Helen Dowling Instituut dat psychische zorg biedt aan mensen met kanker. Zij vond het ook mooi voor vrouwen met een taalachterstand of die een cognitieve ontwikkelingsachterstand hebben en aan de hand van plaatjes wel kunnen zien wat hen te wachten staat.’’
Tumor met een vleugje humor
Het boek heeft de titel ‘Tumor met een vleugje humor’, omdat Leontien het belangrijk vond dat er ‘iets met het woord humor in zat. ’’Een tumor is niet leuk, maar dat vleugje humor maakte het dragelijker. Soms maak je verdrietige momenten mee, bijvoorbeeld als je van iemand die je telkens tegenkomt in het ziekenhuis hoort dat hij niet meer beter wordt. Soms beleef je grappige momenten. Vaak kun je die niet in woorden vatten, maar wel in beeld en zo toch overbrengen op anderen.’’
Voor haarzelf was het tekenen ook een vorm van verwerking. ’’Je moet iets zoeken dat bij je past. De een gaat schrijven, een ander dansen. Je hebt zoveel manieren om je te uiten.’’
In het jaar van haar behandeling, is ze naar eigen zeggen ‘goed door elkaar geschud’. ’’Ik ben meer in balans, neem meer rust en let goed op wat ik doe. Maar of dat zo blijft weet ik niet hoor. Misschien ben ik het over een paar jaar weer allemaal vergeten.’’
‘Met de problemen die ik nu nog heb, valt prima te leven’
Ze is trots dat haar boek er nu is, maar is niet van plan om meer boeken over borstkanker te maken. ’’Voor mij is het nu klaar. Ik kijk naar de toekomst. Het gaat goed met me. Ik werk weer, onder meer aan de receptie bij museum Coda. Af en toe is er een kleine kink in de kabel in de vorm van vermoeidheid of pijnlijke aderen. En vorige zomer kreeg ik opeens een trombosebeen en kon ik tijdens onze vakantie steunkousen gaan dragen.’’
Leontien staat op en loopt haar zonovergoten tuin in, richting haar atelier, om daar te laten zien wat voor kunst ze maakt. ’’Met de problemen die ik nu nog heb, valt prima te leven. Als het zo doorgaat, kan ik er honderd mee worden,’’ vertelt ze terwijl ze het atelier binnenstapt.
Haar blik valt even op een groot stilleven op een schildersezel. ’’Ik hoop dat, dat lukt. Ik heb echt een fantastisch leven,’’ glimlacht ze weer. ’’Ik zou het fijn vinden als ik straks weer lekker meer kan schilderen. Ik barst van de ideeën. Ja, ik heb écht het gevoel dat ik er weer ben.’’
Tumor met een Vleugje Humor
In 100 stripachtige tekeningen brengt Leontien van den Berg alle facetten van haar behandeltraject tegen borstkanker in beeld in haar boek Tumor met een Vleugje Humor. Het boek is bedoeld voor mensen met borstkanker, hun geliefden, kinderen, familie, zorgprofessionals en anderen die zich met het onderwerp bezighouden. Het boek is te krijgen via de website van Leontien: leontienvandenberg.nl.