‘Lagere prijs is de enige reden voor switch'’
Leestijd: 3 minuten
Ook patiënten die al langer een origineel biologisch geneesmiddel gebruiken kunnen prima switchen naar een biosimilar. Mits er overtuigend wetenschappelijk bewijs is dat dit probleemloos kan. En patiënten moeten goed worden voorgelicht. Dat is het nieuwe standpunt van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) over het switchen van patiënten van biologische geneesmiddelen naar biosimilars.
Betaalbare zorg
De artsen zien het als hun verantwoordelijkheid om mee te helpen zoeken naar oplossingen om de zorg betaalbaar te houden. De FMS denkt nu dat biosimilars één van die oplossingen kunnen zijn.
Internist-reumatoloog Sander Tas zegt dat in een artikel in Medidact. “Onze primaire verantwoordelijkheid als artsen is het verdedigen van het belang van de patiënt.’’De FMS stelde in 2015 al wel dat switchen wel zou kunnen nadat onderzoek zou uitwijzen dat dit probleemloos kan.’’Precies dat is sindsdien gelukkig gebeurd: er is in binnen-en buitenland een aantal goed opgezette switchstudies opgezet en uitgevoerd.”
Uit de studies naar het overzetten van patiënten met ontstekingsziekten zoals reuma, Bechterew, psoriasis, Crohnen colitis ulcerosa bleek dat je de meerderheid van de patiënten probleemloos kunt overzetten van een origineel biologisch geneesmiddel naar een biosimilar, stelt Sander Tas.
Onrust onder patiënten
Hij voegt er echter aan toe dat switchen ook voor veel onrust onder patiënten kan zorgen. Uit het Nederlandse BIO-SWITCH-onderzoek in de St. Maartenskliniek bleek dat bijna een kwart van de patiënten de behandeling met de biosimilar stopte in verband met bijwerkingen of doordat ze de beleving hadden dat ze zieker werden.
Daarbij kan het zogeheten nocebo-effect een rol spelen, stelt Tas. Daarbij schrijven patiënten klachten of bijwerkingen ten onrechte toe aan het switchen. Terwijl het ook zo kan zijn dat hun ziekteproces verder vordert. ’’Sommige patiënten zouden het niet alleen op de biosimilar, maar ook op het originele biologische geneesmiddel op een bepaald moment minder goed hebben gedaan.”
Aan de onrust van patiënten is volgens reumatoloog Sander Tas genoeg te doen. “Maar dan moet je wel een goed verhaal richting patiënt hebben. Dat was ook een belangrijke reden voor de FMS om eerst meer onderzoeksdata te willen, alvorens ons uit te spreken vóór het switchen. Je wilt zeker weten dat de effectiviteit en veiligheid gelijkwaardig zijn, zodat je de patiënt goed kunt voorlichten en kunt geruststellen aan de hand van data uit switchstudies.”
'Onze primaire verantwoordelijkheid als artsen is het verdedigen van het belang van de patiënt.’
Aandacht en tijd investeren
Tas begrijpt goed dat patiënten onrust kunnen voelen over het switchen naar een biosimilar. Het zijn veelal mensen met een ernstige, chronische ziekte die vaak lang hebben gezocht naar een goed geneesmiddel en nu blij zijn dat ze weer een normaal leven kunnen leiden.
’’Vervolgens wordt hen verzocht de behandeling met de originator op te geven ten faveure van een biosimilar. De begrijpelijke reactie van veel patiënten is dan: Waarom? Het gaat net zo goed. Never change a winning team, toch?”
Artsen moeten volgens Tas extra tijd en aandacht investeren in goede uitleg aan patiënten over het feit dat ze na de switch ook een behandeling met een goed werkend en veilig medicijn hebben.
’’Ik zou zeggen: rooster een verpleegkundige vrij om uitgebreide voorlichting vooraf te geven, vragen tijdens de behandeling te beantwoorden, en de ziekteactiviteit te beoordelen. Dat valt gemakkelijk te bekostigen uit een deel van de besparingen die je met switchen realiseert.”
Lagere prijs
Tas benadrukt in het Medidact-verhaal tot slot dat ‘een lagere prijs de enige reden is een switch te overwegen’. “Er zullen de komende jaren zo’n 40 biosimilars op de markt komen. Onder druk daarvan worden ook de originele geneesmiddelen goedkoper. De FMS adviseert eenvoudigweg om het goedkoopste middel te kiezen. Dat kan soms ook het originele biologische geneesmiddel zijn.” Er blijven wat de FMS betreft nog wel voorwaarden bestaan voor het switchen. Namelijk dat er geen signalen zijn dat switchen bij andere patiënten tot problemen heeft geleid, dat mensen vooraf goed geïnformeerd worden en dat in de praktijk nauwlettend wordt gemonitord of er geen vreemde bijwerkingen optreden en het medicijn inderdaad goed werkt. Daarnaast vindt de FMS dat mensen die langdurige behandeling volgen zo min mogelijk dienen te switchen, in verband met een mogelijk hoger risico op immunogeniciteit. In dat geval maken patiënten antistoffen aan tegen het medicijn waardoor het niet meer werkt. ’’Daarover zijn nog geen onderzoeksdata.’’ Ook is het volgens Tas lastig om eventuele bijwerkingen in dat geval terug te voeren op één bepaald medicijn.’’ Het is daarom ook heel belangrijk om in patiëntendossiers tot op detailniveau vast te leggen welk biologisch geneesmiddel een patiënt krijgt en wanneer en waar dit precies is gemaakt. Zodat bij bijwerkingen altijd te achterhalen is, van welk product deze komen.
Bronnen
- Artikel uit Medidact waarin Sander Tas, internist-reumatoloog van het AMC en lid van de Werkgroep Geneesmiddelen van de FMS vertelt over het biosimilar-standpunt van de beroepsorganisatie.
