Medicijnen die bloeddruk én gewicht beheersen
Leestijd: 3 minuten
Weg met de vingerprik! De volgende generatie van diabetesbehandelingen bestaat uit het op stoom brengen van de glucoseopname in de nieren en het aanwakkeren van darmhormonen die de eetlust temperen.
De afgelopen decennia is diabetes uitgegroeid tot een wereldwijde epidemie. Het aantal patiënten is verviervoudigd. In 1980 waren er 108 miljoen mensen met diabetes, terwijl het er in 2014 over de hele wereld al 422 miljoen waren.
Risico op ernstige complicaties
In bijna 95 procent van de gevallen gaat het om mensen met diabetes type 2. Daarbij maakt het lichaam niet genoeg insuline aan - een hormoon dat de bloedsuikerspiegel reguleert - en kan het de insuline die het wel aanmaakt niet op een goede manier gebruiken. Met als gevolg dat mensen een chronisch hoge bloedsuikerspiegel krijgen en risico lopen op allerlei ernstige complicaties. Diabetes type 2 wordt geassocieerd met genetische oorzaken en lifestylefactoren, zoals overgewicht en weinig beweging.
Geen insulineproductie
De overige vijf procent heeft diabetes type 1, een auto-immuunziekte waar de alvleesklier helemaal geen insuline produceert. De volgende generatie diabetes type 2-behandelingen gaat verder dan alleen het verlagen van de bloedsuikerspiegel.
Dat zegt Vincent Mascitti, die als arts-wetenschapper van Pfizer al jaren onderzoek doet naar diabetes, op het wetenschapsplatforum Getsciencenow. ’’Wetenschappers focussen zich op verbeteringen op verschillende gebieden voor patiënten tegelijk, waaronder verlaging van de bloedsuikerspiegel, maar ook van de bloeddruk en het gewicht,’’ zegt hij over onderzoeksgroepen die overal ter wereld zoeken naar nieuwe behandelmethoden voor diabetes.
Lens in plaats van vingerprik
Patiënten zullen afscheid kunnen nemen van de vingerprik die ze verschillende keren per dag moeten uitvoeren om hun bloedsuikerspiegel te controleren.
In de toekomst wordt het bijhouden daarvan net zo simpel als het indoen van een contactlens.
Google’s gezondheidstechniekbedrijf Verily is verwikkeld in de vroege ontwikkelfase van een lens die de bloedsuikerspiegel kan meten via traanvocht. Het apparaatje bestaat uit een glucose-sensor, een chip en een antenne: allemaal zo klein als glitter. En die zitten tussen twee zachte contactlenzen.
De lens kan als het moet elke minuut de bloedsuikerspiegel opnieuw aflezen en de gegevens ervan naar een mobiele telefoon, tablet of andere apparaten sturen.
De Canadese startup Madella Health is bezig met het ontwikkelen van vergelijkbare technologie.
Darmhormonen die eetlust temperen
Wellicht wordt het in de nabije toekomst mogelijk om darmhormonen te stimuleren die de eetlust afremmen.
In het begin van de negentiende eeuw ontdekten wetenschappers dat de bloedsuikerspiegel minder snel stijgt wanneer je glucose injecteert dan wanneer je 'het' eet. Deze vroege onderzoeken suggereerden dat de spijsvertering een belangrijke, maar onbekende rol bij de bloedsuikerregulatie speelde.
Vandaag de dag zoemen onderzoekers in op een groep darmhormonen die bekend staat als incretines. Ze worden in het spijsverteringstelsel uitgescheiden na het nuttigen van een maaltijd en reizen naar de alvleesklier om daar de boodschap af te geven dat die meer insuline moet produceren.
Belangrijk is om de eetlust af te remmen bij mensen met diabetes type 2.
Eén ervan staat bekend als GLP-1 (glucagon-like peptide-1, een glucagon-achtige peptide ) en dat komt vrij aan het einde van de dunne darm en een stukje van de dikke darm op het moment dat je eet.
GLP-1 remt de eetlust af. Mensen met diabetes type 2 produceren vaak niet genoeg van dit hormoon en daarom richten onderzoekers zich op behandelingen die zorgen dat meer incretines worden aangemaakt in het lichaam of dat er alsnog een stop-de-honger-signaal uitgaat.
Belangrijke rol voor de nieren
Naast de alvleesklier en de lever, spelen de nieren een belangrijke rol bij het verwerken van suiker door het lichaam.
Suiker ofwel glucose circuleert door de bloedstroom en hoopt zich ook op in de urine. Wanneer bloed in de nieren aanbelandt, wordt het gefilterd. Maar waar afvalstoffen die vrijkomen bij de stofwisseling uit de urine worden gefilterd - en dus via urine het lichaam verlaten bij het plassen - wordt glucose terug de bloedstroom ingestuurd.
Wetenschappers vermoeden dat mensen tijdens de prehistorie een mechanisme ontwikkelden omdat er toen weinig eten was. Daardoor kon glucose via de nieren weer in het lichaam worden opgenomen via eiwitten, de zogenaamde natrium/glucose-cotransporters 2 (SGLT2).
Glucose uitplassen in plaats van opslaan
’’Maar tegenwoordig is ons voedsel zo energie- en calorierijk dat het eigenlijk helemaal niet meer nodig is dat de glucose via die co-transporters weer het lichaam wordt ingestuurd,’’ zegt Vincent Mascitti, arts-wetenschapper van Pfizer.
Verschillende geneesmiddelfabrikanten maken zogenaamde SGLT2-remmers. Deze zorgen dat het glucose-overschot wordt uitgeplast met lagere bloedsuikerspiegels, gewichtsverlies en lagere bloeddruk als gevolg.
Bronnen:
Dit artikel verscheen eerder in het Engels onder de titel The Future of Diabetes op de Pfizer-website Getscience.com
-
Prijs voor baanbrekend onderzoek antilichamen
Ariën Schiepers (Universiteit Utrecht/ Graduate School of Life Sciences) wint de Pfizer Prijs voor Life Sciences 2017 van 5.000 Euro
-
Wat is het
Europese folder over biosimilars
Wat moet je als patiënt weten over biosimilars? Antwoord op allerlei vragen die je als gebruiker van een biologisch geneesmiddel of een biosimilar zou kunnen hebben, wordt gegeven in de brochure van de Europese Commissie.
-
Themadagen
Internationale dag van de Coeliakie
Tijdens de Internationale dag van de Coeliakie: vragen patiëntenorganisaties en maag-lever-darmartsen wereldwijd om meer aandacht en begrip voor coeliakie. Het is een zeldzame ziekte die van grote invloed kan zijn op het leven mensen die de aandoening hebben.
