Venture café over chronische pijn
Leestijd: 6 minuten
In de hele wereld zijn er 700 miljoen en in ons eigen kikkerlandje zijn het er ook ruim twee miljoen: mensen met chronische lage rugpijn. Een vorm van pijn die in veertig procent van de gevallen wordt veroorzaakt door een versleten tussenwervelschijf en waarvoor nog geen goede behandeling of medicijn bestaat. Marianna Tryfonidou, hoogleraar regeneratieve orthopedie wil dat veranderen.
De komende jaren gaat ze onderzoek doen bij honden, later bij mensen. Dat vertelt ze bezoekers van de netwerkbijeenkomst in het Venture Café, waarbij innovators worden samen gebracht. Pfizer sluit hierbij aan door in november sprekers te laten vertellen over de thema’s gezondheid, welzijn en voeding.
Chain the Pain
Het onderwerp van deze bijeenkomst is de maatschappelijke impact van chronische pijn.
Marianna Tryfonidou wil het probleem van chronische lage rugpijn oplossen. Dit doet ze met hulp van het internationale onderzoeksconsortium iPSpine met twintig partners dat ze heeft opgezet. En met behulp van de subsidie van 15 miljoen euro die ze heeft gekregen uit het Horizon 2020-programma van de Europese Commissie.
‘Zo hebben we allerlei soorten expertise nodig’
Tryfonidou en collega-onderzoekers zijn van plan om de oorzaak van de lage rugpijn weg te nemen door de schade aan tussenwervelschijven te herstellen, door het inzetten van een geavanceerde vorm van stamceltherapie.
’’Momenteel wordt in de kliniek gewerkt met stamcellen die uit beenmerg of vet worden gehaald. Alhoewel deze stamcellen effect kunnen hebben, is dit effect beperkt.’’
’’In het iPSpine consortium gaan we gebruik maken van geavanceerde cellen. Door bijzondere technologie te gebruiken gaan we deze stamcellen laten veranderen naar een celtype die aanwezig is in de discus (tussenwervelschijf) wanneer we geboren worden.’’
’’Hiermee willen we uiteindelijk de discus verjongen’’, vertelt Marianna.
’’Het zullen geen beenmerg-stamcellen zijn’’, vervolgt ze. Het bijzondere aan iPS-technologie is het feit dat je cellen herprogrammeert. Je kunt bijvoorbeeld van je huid cellen verzamelen, die dan herprogrammeren zodat ze niet meer weten welke cel ze oorspronkelijk waren, en deze cel weer programmeren om het celtype te worden dat je wilt.’’
’’Hiermee kun je een bijzondere behandeling opstellen die weinig ingrijpend is. Een patiënt kan dezelfde dag nog naar huis.’’
Groot netwerk nodig
De hoogleraar regeneratie orthopedie verwacht de nieuwe techniek over vijf jaar bij honden te kunnen testen en over tien jaar bij mensen. ’’Het project is voor mij succesvol wanneer wij bewezen hebben dat we cellen kunnen ontwikkelen, veranderen en terugplaatsen en dat ze dan effect blijken te hebben. Dit kunnen we alleen maar doen met de hulp van een groot internationaal netwerk.
We willen ook meteen al samenwerken met geneesmiddelbedrijven en zo hebben we allerlei soorten expertise nodig.’’ Ook is een groot onderzoeksconsortium nodig omdat er behoefte is aan ‘big data’: een grote hoeveelheid onderzoeksdata. ’’Je wilt zo snel mogelijk beginnen met behandelen. Maar hoe kun je voorspellen wie er uiteindelijk chronische lage rugpijn krijgt?’’
Martin Smeulers, manager bedrijfsvoering Rijndam Arbeidsrevalidatie kan minstens net zo gepassioneerd praten over chronische pijn als Marianna Tryfonidou.
‘Zijn’ revalidatiecentrum is echter op een hele andere manier bezig met chronische pijn dan het onderzoeksconsortium van Tryfonidou. De focus van Rijndam Arbeidsrevalidatie is niet zozeer gericht op het reduceren van klachten, maar op het participeren in de maatschappij, waarbij Rijndam Arbeidsrevalidatie zich erop richt, om mensen zo snel mogelijk te laten terugkeren naar de werkvloer.
‘Er ontstaat een glijdende schaal naar beneden’
Bij Rijndam Arbeidsrevalidatie worden jaarlijks 400 tot 500 mensen met chronische pijn behandeld, vertelt Smeulers. ’’We krijgen alleen complexe gevallen, mensen met ernstige fysieke problemen of waarbij de pijn een grote invloed heeft op het psychische en/of sociale vlak.’’ Smeulers en zijn collega’s zien mensen hun baan verliezen en daardoor in de problemen komen. ’’Ze krijgen geldproblemen of krijgen problemen met de familie, omdat ze die niet meer kunnen onderhouden. En zo ontstaat een glijdende schaal naar beneden.’’
Onzichtbare pijn
De manager is ervan overtuigd dat er binnen de samenleving veel meer aandacht en bewustzijn moet ontstaan voor chronische pijn.
’’Pijn is onzichtbaar.’’
Op straat, maar ook op de werkvloer, gebeurt steeds hetzelfde: anderen denken dat iemand met chronische pijn overdrijft en nemen hem of haar niet serieus.’’
Pijn is lang niet altijd te verhelpen, maar het is wel makkelijker om te verdragen als je ermee leert omgaan.
’’Hoe langer het duurt dat mensen problemen hebben met hun ziekte, hoe langer het duurt voordat ze weer aan de slag gaan.’’
Gesprek met werknemer en werkgever
Het team van Rijndam Arbeidsrevalidatie gaat daarom het gesprek aan met zowel werknemers als met werkgevers. ’’Eerst praten we met patiënten over waarom zij denken dat ze niet meer kunnen werken. Daarna hebben we hetzelfde gesprek met de werkgever en daarna praten we met beiden en denken we na over mogelijke oplossingen.’’
De oplossing van zijn bedrijf noemt Smeulers simpel, effectief en goedkoop. ’’Je hoeft eigenlijk alleen maar met elkaar te praten. Wij denken dat communicatie en interactie tussen werknemers en werkgevers, naast medicatie, het meest effectieve onderdeel is van de behandeling van mensen met chronische pijn.’’
Martin Smeulers vindt wel dat er meer moet worden gedaan aan preventie: hoe voorkom je dat mensen uitvallen op de werkvloer door chronische pijn. Pijn is volgens hem na drie maanden chronisch te noemen. ‘’De pijn hoeft niet per se steeds erger te worden, maar wel worden de consequenties ervan mettertijd groter.’’
Rijndam Arbeidsrevalidatie zoekt samenwerking met startups die weten hoe je het welzijn van mensen op de werkvloer kunt meten. ’’In vroege stadia kun je aardig voorspellen of mensen chronische pijn ontwikkelen, door naar gedragsaspecten te kijken.’’
Mensen komen nu naar het revalidatiecentrum toe, maar eigenlijk wil je hen behandelen op de werkvloer zelf, stelt Smeulers. ’’Het zou mooi zijn om mensen op de werkvloer of anders in hun eigen sociale omgeving kunt coachen om te ‘copen’ (te leren omgaan) met hun chronische pijn.’’
