Terugdringen van moedersterfte
Leestijd: 3 minuten
Hanneke van Deventer ging vier maanden naar Tanzania in het kader van het internationale vrijwilligersproject Global Health Fellows van Pfizer om kennis en ervaring te delen met mensen van de non-profit organisatie PSI. In april 2018 vertrok ze, in augustus keerde ze terug. Soms was het zwaar, vooral omdat haar kinderen in Nederland bleven. ‘Maar er waren ook zoveel mooie momenten.’
Zelf wilde Hanneke al heel lang meedoen aan een project van Global Health Fellows, onderdeel van het maatschappelijk verantwoordelijkheidsprogramma van Pfizer. Alleen kwam het er nooit van. ‘De kinderen waren eerst te klein, dit jaar wordt mijn dochter 18 en volgend jaar doet ze eindexamen. Zo was er steeds wat en stelde ik het uit.’
‘Ze kijken naar waar jij goed in bent en waar behoefte is aan iemand zoals jij’
Maar toen stuitte ze op een project in Vietnam voor Save the Children. ‘Dat leek me ontzettend gaaf.’ Hanneke meldde zich aan voor de zware selectieprocedure, die ze doorstond.
Aan het einde hoorde ze dat ze niet naar Vietnam, maar naar Tanzania zou gaan. ‘Daar zochten ze iemand zoals ik.’ Want zo werkt het bij Global Health Fellows, vervolgt Hanneke.
‘Tijdens de selectieprocedure kijken ze naar waar jij goed in bent en vervolgens kijken ze waar behoefte is aan iemand zoals jij.’ Ze kwam terecht bij de non-profit organisatie Population Services International (PSI). ‘Een grote organisatie die in meer dan vijftig ontwikkelingslanden actief is. Maar die vrij onbekend is, omdat ze nauwelijks aan promotie doet.’
In Tanzania heeft minstens een kwart van de mensen een te hoge bloeddruk.
In Tanzania heeft minstens een kwart van de mensen een te hoge bloeddruk.
‘Weinig mensen weten dit van zichzelf en nog minder volgen een behandeling en hebben het onder controle.’
Ze wilde eerst een marktanalyse maken om het probleem goed in kaart te brengen.
Daarom interviewde Hanneke talloze artsen, verpleegkundigen, apothekers, mensen van de overheid en geneesmiddelbedrijven. En veel patiënten om een ‘patient journey’ (reis van de patiënt door de zorg) te kunnen maken.
Het was een bijzondere ervaring om voor het eerst een Tanzaniaans ziekenhuis binnen te stappen.
‘De eerste keer kreeg ik het even te zwaar. Je had brakke huisjes met zalen met afgedankte bedden vol enorm zieke mensen. Maar aan de andere kant waren er zoveel ontzettend lieve dokters en verpleegkundigen die met veel passie voor hen zorgden.’
‘Er waren zo ontzettend veel lieve dokters en verpleegkundigen’
Uiteindelijk ontdekte Hanneke dat er allerlei oorzaken zijn voor het stijgende aantal Tanzanianen met hoge bloeddruk. ‘Mensen eten eenzijdig, veel rijst en zout en iedereen gooit drie scheppen suiker in zijn thee. Ze weten weinig over hoge bloeddruk en bewegen. Van BMI hebben ze nog nooit gehoord.’
Ook zijn medicijnen duur. ‘Zestig procent van de mensen is werkeloos. Ze hebben geld voor vijf pillen, slikken die en denken ‘zo klaar!’ Vaak begrijpen mensen niet dat je bloeddrukmedicijnen veelal voor de rest van je leven moet slikken.’
Concurrentie van medicijnmannen
Daarnaast is er ‘concurrentie’ van medicijnmannen.
‘Het kan gebeuren dat mensen een dag lang lopen naar een kliniek om aan medicijnen te komen om vervolgens van de medicijnman te horen: ‘gooi maar weg’.’
Terugdringen van moedersterfte
Hanneke bedacht dat het verstandig zou zijn voor PSI om klein te beginnen met de aanpak van hoge bloeddruk en pas in de toekomst te kiezen voor een bredere aanpak. Daarom besloot ze een plan te ontwikkelen om moedersterfte terug te dringen.
‘De bevolking van Tanzania is gemiddeld jong. En hoge bloeddruk komt veel voor bij zwangere vrouwen. Zij kunnen er zwangerschapsvergiftiging door krijgen en uiteindelijk zelfs aan overlijden.’ Zwangere vrouwen vallen in Tanzania in het basisverzekeringssysteem en kunnen daardoor geneesmiddelen krijgen als het nodig is. ‘Door eerst met dit specifieke probleem aan de slag te gaan, in samenwerking met andere non-profitorganisaties die zich richten op gezondheid en moeders en hier fondsen voor te werven, kan PSI leren om lange termijnplannen te maken voor andere gezondheidsproblemen.’
Het was voor Hanneke spannend om te gaan wonen en werken in Tanzania. Maar ze kijkt terug op een fantastische tijd. ‘Als je iets met je persoonlijke ontwikkeling wil doen en uit je comfortzone wil treden, is dit een waanzinnig cadeau.’
Nu, terug in Nederland, gaat Hanneke weer verder met haar eigen werk. Wel blijft ze PSI volgen. ‘Binnenkort gaat een nieuw team van Pfizer naar Tanzania. Ik help hen van een afstand. Het is de bedoeling dat zij het plan dat er nu ligt gaan uitrollen. Het zou fantastisch zijn als dat lukt.’
Wat doet PSI?
PSI wil grote gezondheidsproblemen aanpakken en richtte zich al op geboortecontrole, hiv, malaria en schoon water en hygiëne. De organisatie houdt zich bezig met preventieprojecten en het bereikbaar maken van medische zorg en geneesmiddelen.‘Nu hebben ze een nieuw werkgebied, dat van de opkomende, niet-overdraagbare ziekten: diabetes, hoge bloeddruk en baarmoederhalskanker.’ De organisatie zocht iemand die een strategisch plan kon maken om de zorg voor mensen met een hoge bloeddruk in Tanzania naar een hoger niveau te tillen. Hanneke kwam in aanmerking als voormalig commercieel verantwoordelijke voor cholesterolverlager atorvastatine.
Wat houdt het Global Health Fellowsprogramma in?
Het Global Health Fellowsprogramma is Pfizer’s internationale vrijwilligersprogramma waarin Pfizermedewerkers voor een periode van enkele maanden samenwerken met vooraanstaande internationale ontwikkelingsorganisaties in ontwikkelingslanden.
De ‘fellows’ zijn onder meer artsen, verpleegkundigen, epidemiologen, laboranten, marketingmanagers, financiële medewerkers en gezondheidstrainers. Ze gaan aan de slag om hun plaatselijke tegenhangers op te leiden en te ondersteunen door hun kennis te delen. Sinds 2003 werkten meer dan 400 Pfizercollega’s als Global Health Fellows in ruim 40 landen.
