‘Biosimilars helpen de zorg betaalbaar houden’

Als kind wilde Sarah Jones, nobelprijs winnaar of dierenarts worden. Uiteindelijk werd ze wetenschapper bij het Nederlandse Kankerinstituut.
 

‘Ik zag me mijn dagen niet in het laboratorium slijten’

Hoe boeiend ze haar onderzoek naar bepaalde eiwitten die een rol in de signaaloverdracht bij kankercellen ook vond, op een gegeven moment stapte ze over naar de geneesmiddelensector.

‘De wetenschap staat iets verder van de patiënt af en via via ben ik in de geneesmiddelensector beland. Dat is een branche die veel dynamischer is en waar je directer een bijdrage kunt leveren aan het verbeteren van de gezondheid en het welzijn van de patiënt.’

Ze werkte bij verschillende geneesmiddelbedrijven en in allerlei diverse, ook internationale functies, voordat ze bij Pfizer belandde.

Daarnaast vindt ze Pfizer ‘een groot, professioneel bedrijf met een enorme productenportfolio die heel veel verschillende aandoeningen bestrijkt’. ‘En dat vind ik inhoudelijk heel interessant.’

Pfizer maakt biologische geneesmiddelen. ‘Ze worden onder meer gebruikt bij de behandeling van ernstige of chronische ziekten. Biologische geneesmiddelen werken gericht in het lichaam. Je pakt niet de klachten van een aandoening aan, maar de oorzaak.’

Ook maakt Pfizer biosimilars. Dat zijn gelijkwaardige kopieën van een innovatief biologisch geneesmiddel waarvan het patent is of gaat verlopen. Ze bevatten dezelfde werkzame stof als het origineel en zijn net zo veilig en effectief maar goedkoper.
 

Toegenomen financiële druk

De opkomst van biosimilars is volgens Sarah eenvoudig te verklaren. Die wordt veroorzaakt door de toegenomen financiële druk in de zorg en de ziekenhuizen in het bijzonder.’

Het maken van biosimilars ziet Pfizer als haar plicht. ‘Wij zien het als onze taak om een bijdrage te leveren aan de beheersbaarheid van de kosten van dure geneesmiddelen. Om de betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg te waarborgen, is het goed dat er biosimilars beschikbaar zijn op het moment dat biologische geneesmiddelen uit patent gaan.’

Sarah vervolgt: ’Voor vier van de top vijf huidige duurste biologische geneesmiddelen in Nederland heeft Pfizer een biosimilar op de markt of in de pijplijn waardoor je financiële ruimte creëert voor nieuwe behandelingen.’

Waar aanvankelijk enige huiver bestond voor biosimilars in de medische wereld - want zouden ze wel even veilig en effectief zijn - is deze nu verdwenen. ‘Er is een toegenomen acceptatie voor het inzetten van biosimilars. Dat geldt voor de overheid, apothekers, zorgverzekeraars, medisch specialisten en ook voor patiënten en patiëntenverenigingen.’

In niet-westerse landen betekent de komst van een betaalbaarder biosimilar dat meer patiënten eerder toegang hebben tot innovatieve behandelingen.

‘In Nederland krijgt iedereen de zorg die hij nodig heeft. In andere landen kunnen hoge geneesmiddelenkosten leiden tot mindere beschikbaarheid. Concreet betekent dit, dat niet alle mensen die een bepaald medicijn nodig hebben het dan ook krijgen. Of ze krijgen het pas als laatste redmiddel.’

Het duurt gemiddeld twaalf jaar en kost een miljard euro om een nieuw biologisch geneesmiddel te ontwikkelen, inclusief alle onderzoeksfasen. Het maken van een biosimilar kost 60 tot 200 miljoen euro en duurt vijf tot negen jaar: nog steeds een lange periode, omdat ook het ontwikkelen hiervan erg complex is.

Biologische geneesmiddelen hebben een veel ingewikkeldere structuur dan synthetische geneesmiddelen.

Ze worden gemaakt in kweekmedia door bacteriën, schimmels en dierlijke of plantaardige cellen die genetisch voor hun taak zijn aangepast.

Door hun levende oorsprong zijn biologische geneesmiddelen niet exact te kopiëren. ‘Biosimilars zijn nagenoeg gelijk, maar niet identiek aan het biologische merkgeneesmiddel.

Ook bij het originele biologische geneesmiddel zitten door die levende oorsprong per productiegang minieme verschillen’, zegt Sarah Jones. ‘Het is daarom belangrijk om goed te onderzoeken of de biosimilars even goed werken en ook even veilig zijn als het biologische geneesmiddel.’