Vraag het Dr. Internet! Of toch niet?
Internet weet binnen de kortste keren antwoord te geven op al je vragen. Ook op medische vragen geven de zoekmachines altijd antwoord. Vanuit verschillende bronnen komen de beste zoekresultaten naar voren die passen bij jouw vraag over aandoeningen en medicijnen. Alleen het internet staat ook vol onjuiste en onbetrouwbare informatie. Is het dan wel verstandig om online hulp in te schakelen? Of moeten we dat als het om onze gezondheid gaat misschien wel niet doen?
Acht op de tien bezoeken internet
Onderzoek van de Consumentenbond onder ruim 5.700 panelleden laat zien dat ongeveer acht op de tien Nederlanders online naar medische informatie op zoek gaat1. Ze willen meer weten over hun (mogelijke) aandoening of het medicijn dat ze gebruiken. Dit gebeurt zowel voor als na het bezoek aan de arts of zorgverlener.
De redenen om internet te bezoeken zijn verschillend. De meeste mensen willen weten wat er aan bepaalde klachten is te doen of willen meer lezen over bepaalde behandelingen en het gebruik van geneesmiddelen. Een ander deel wil graag de ervaringen van lotgenoten lezen.
Of de informatie die ze vinden betrouwbaar is, durven de meesten niet te zeggen. Niet altijd lijkt de precieze bron te achterhalen. Het is daarom erg belangrijk om verstandig te zoeken. Want wie medische informatie zoekt op internet krijgt gegarandeerd een enorme hoeveelheid aan informatie over zich heen. En daarbij is het echt de vraag hoe betrouwbaar en onafhankelijk al die medische informatie is. Sowieso is goede medische informatie online niet makkelijk te vinden.
‘Want wie medische informatie zoekt op internet krijgt gegarandeerd een enorme hoeveelheid aan informatie over zich heen.’
Lawine van informatie die alle kanten opgaat
Zeker iemand die geen diagnose heeft, maar wel klachten ervaart en gaat zoeken op internet, krijgt te maken met een lawine van informatie die alle kanten opgaat. Wie bijvoorbeeld zoekt op ‘steken in darmen’ kan uitkomen op het Prikkelbare Darm Syndroom, maar ook op darmkanker, een verstopping of een blindedarmontsteking. Bij 'bult achter oor' vind je informatie over een bacteriële infectie van het bot, opgezette lymfeklieren tot kanker aan toe.
Zelf proberen een diagnose te stellen op basis van de informatie op internet, is daarom erg onverstandig. Of je raakt ervan in de stress of je bagatelliseert het waardoor je misschien te laat de juiste medische hulp krijgt. Bij klachten is het altijd verstandig om de huisarts te bezoeken. Die kan kijken wat er aan de hand is en je eventueel doorsturen naar een medisch specialist.
Maar wat als je nu al wel een diagnose hebt gekregen van de specialist en je daarover meer wilt weten? Ook dan is het verstandig om altijd eerst te informeren bij je behandelend arts waar je meer informatie kunt krijgen over je specifieke aandoening. Soms is er een patiëntenvereniging met een informatieve website of hebben specialisten zelf het initiatief genomen om een website op te maken over een bepaalde ziekte. Zij kunnen je daarnaar verwijzen. Zo weet je zeker dat de informatie die je leest ook klopt.
Kwaliteitsinformatie over zorg in Nederland
Op www.kiesbeter.nl geeft het Zorginstituut Nederland, een initiatief van de overheid, een overzicht van alle beschikbare kwaliteitsinformatie over de zorg in Nederland. De website is er voor professionals, maar bevat ook links naar patiëntenversies van richtlijnen en betrouwbare patiëntensites.
Eén daarvan is de website www.thuisarts.nl. Deze wordt gemaakt door het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Een groot deel van de informatie wordt samengesteld in samenwerking met de Federatie van Medisch Specialisten (FMS), de Alliantie Kwaliteit GGZ en de Patiëntenfederatie Nederland. Dat maakt de website een goed startpunt om informatie op te zoeken.
Patiënteninformatie over aandoeningen, behandelingen en medicijnen
Betrouwbare informatie voor patiënten vind je volgens het Zorginstituut Nederland op websites van artsen, apothekers, patiëntenorganisaties en wetenschappelijke verenigingen. Een aantal voorbeelden zijn:
- www.crohn-colitis.nl: de enige vereniging in Nederland die zich richt op mensen met de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of short bowel.
- www.mlds.nl: de website van de Maag Lever Darm Stichting die ingaat op diverse spijsverteringsziekten en -klachten. ·
- www.reumanederland.nl: ReumaNederland werkt samen met lokale reumapatiëntenverenigingen en elf landelijke reumaspecifieke organisaties.
- www.reumazorgnederland.nl: De website van de Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland.
- www.reumanet.be: ReumaNet verenigt de Vlaamse patiëntenverenigingen die reumatische aandoeningen onder de aandacht brengen.
- www.psoriasispatientennederland.nl: De website voor psoriasispatiënten in Nederland.
- Apotheek.nl: de apothekersorganisatie KNMP en de Nederlandse Medicijnautoriteit CBG maakten samen een nieuwe korte vorm van de bijsluiter: ‘Medicijn in het kort’. Hiermee zie je in een oogopslag wat je van een medicijn kunt verwachten. Ook is er informatie over ziekten te vinden.
- www.rivm.nl: de website van het Rijkinstituut voor Volksgezondheid en milieu geeft informatie over infectieziekten en bevolkingsonderzoeken.
Neutraal zoeken
Als je toch eerst op zoek gaat naar medische informatie op het internet, dan is het goed om te beseffen dat de zoekresultaten altijd op jou als gebruiker zijn afgestemd. Dit gebeurt onder meer op basis van je locatie of websites die je eerder hebt bezocht. Het is daarom goed om zo neutraal mogelijk te zoeken. Dat doe je door je cookies te verwijderen, je zoekgeschiedenis te wissen en te zoeken zonder locatie.
Daarnaast is het verstandig om een zoekmachine te gebruiken zonder personalisatie. Er zijn meerdere zoekmachines die geen filters gebruiken en ook geen zoekgeschiedenis opslaan. Je zou www.startpage.com kunnen gebruiken. Deze website laat je neutraal en privacyvriendelijk zoeken. De website www.duckduckgo.com biedt ook een anonieme zoekmachine.
Medische zoekmachine
PubMed is een van de bekendste medische zoekmachines die je kunt gebruiken. Dit is de algemeen toegankelijke database van de National Library of Medicine in de Verenigde Staten. PubMed wordt dagelijks gevuld met nieuwe artikelen en gaat terug tot 1949. De meeste artikelen zijn Engelstalig, maar er zijn ook vijftig andere talen in de database opgenomen.
PubMed vereist wel kennis en training voor het gebruik. Je kunt binnen de database wel heel geavanceerd zoeken. Op de homepage van PubMed staan tientallen korte instructievideo’s over diverse onderwerpen. Alle artikelen zijn voorzien van Mesh-termen: medical subject headings. Dit zijn trefwoorden. Zoeken met deze Mesh-trefwoorden maakt de uiteindelijke resultaten veel preciezer.
