Datagedreven samenwerken binnen ziekenhuisverband

Jos Hendrikx is als clinical data scientist betrokken bij vernieuwing van de informatievoorziening van het waardegedreven zorg programma van Santeon. Tijdens zijn presentatie vertelt hij hoe binnen de 7 topklinische ziekenhuizen van Santeon datagedreven wordt samengewerkt om te leren en te innoveren binnen de zorg.  

Elk Santeon-ziekenhuis heeft een eigen dataverzamel-, dataverwerking-, en verbeterprogramma. ’’Maar al die data brengen we ook samen over die zeven ziekenhuizen om van elkaar te leren. Dat doen we met multidisciplinaire teams van medische experts en ervaringsexperts,’’ legt hij uit. ’’Dan kun je denken aan patiënten, medisch specialisten, apothekers en verpleegkundigen en zij geven aan waar mogelijk verbeterpotentieel zit.’’ Volgens Jos Hendrikx zijn zij immers degenen die uiteindelijk zorgen voor de verbeteringen in de zorg.
 

Leren en verbeteren in de zorg

Deze mensen worden ondersteund door data- en innovatie-experts. ’’Dan kun je denken aan data engineers die zorgen voor de goede levering van data die we nodig hebben. En ook aan data-analisten en data scientists die de data verwerken en tot inzichten komen en aan projectleiders die het gehele team aansturen en zorgen dat verbeterinitiatieven ook daadwerkelijk worden geïmplementeerd.’’

Het hele programma is gericht op leren en verbeteren in de zorg. Maar de deelnemers leren ook bij elk deelaspect – ‘dus bij de datavoorziening en dataverwerking’ - van elkaar hoe je dat het meest effectief en efficiënt kunt doen. En ook hoe je dit uiteindelijk moet implementeren in de praktijk.’’

Wat Jos Hendrikx en zijn collega’s de afgelopen jaren hebben gemerkt, is dat binnen dit programma veel tijd gaat zitten in het verkrijgen van goede en betrouwbare data om zo tot een inzicht te komen. ’’We zijn het afgelopen jaar gaan kijken, van hoe kunnen we dit proces nu efficiënter en effectiever inrichten? Zodat we in de toekomst makkelijker kunnen opschalen en sneller resultaten krijgen voor onze zorgprofessionals.’’

‘’’Hoe zijn we hier afgelopen jaar naar gaan kijken?,’’ vervolgt hij zijn verhaal. ’’We zijn de informatiebehoefte van onze value based healthcare-aandoeningen gaan analyseren.’’ Dit is gedaan door het ontleden van alle indicatorsets die binnen Santeon worden gebruikt voor de dataverzameling voor verschillende aandoeningen.

’’Wij zijn gaan kijken hoe we de informatiebehoefte voor de verschillende indicatoren konden ontleden en indelen in min of meer generieke, herbruikbare, bouwstenen. Neem bijvoorbeeld een indicator van borstkanker. Daarin zagen we 3 hoofdelementen: informatie over opnameverloop, medicatie en complicaties.’’

Zo werden alle indicatoren afgepeld en kwamen we tot een generieke set van benodigde bouwstenen waarmee we voor verschillende aandoeningen indicator sets konden maken. Vervolgens werd deze set vergeleken met nationale en internationale modellen. ’’Zo zagen we dat onze informatiebehoefte erg vergelijkbaar was met, en gedekt kon worden door, de zorginformatiebouwstenen die worden beheerd door Nictiz.’’

Codestelsels en terminologie 

De data analist neemt zijn publiek van het Healthcare Innovation Platform nog even terug naar het laatste model: de informatielaag. ’’Waar bestaat die uit? Dan hebben we het over datasets, gegevensmodellen, codestelsels en terminologie. Als user case kan dat een vergelijking binnen een waardegedreven zorgtraject zijn en willen we een specificatie van de dataset. Dus welke dataelementen hebben we nodig en in welk gegevensmodel zijn deze vastgelegd. Welke terminologie en codestelsels worden daarvoor gebruikt?’’

Bij dat hele proces denken veel verschillende partijen binnen en buiten het ziekenhuis mee, stelt hij. ’’Zowel de zorgverleners, de patiënten maar ook bijvoorbeeld de leveranciers. Samen kom je tot die informatiestandaarden voor die specifieke user case.’’

Deze gegevens zijn volgens de data analist allemaal vast te leggen in terminologie en codestelsels. ‘’De terminologie omschrijft eenduidig in woorden wat je wil vastleggen, dus bijvoorbeeld ‘rookt sigaren’ en dat zorgt er ook voor dat deze definitie hetzelfde is in Groningen of Eindhoven of in Amerika. Want deze terminologielijsten worden ook nog internationaal vertaald.’’

Tot slot staat de clinical data analist stil bij de ontwikkeling en doorontwikkeling van de zib’s. ’’Op dit moment zijn er meer dan 100 zib’s omgeschreven. Ze worden beheerd door Nictiz maar verder doorontwikkeld door een pool van zorgprofessionals, methodologen en terminologen. Je kunt ook feedback op de zib’s geven aan het zib-centrum van het Nictiz. En er is een implementatie-uitleg in acht stappen.

Kernboodschappen 

• De zorginformatiebouwstenen zijn een inhoudelijke basis voor de eenduidige gegevensuitwisseling in de zorg. Dat is nodig zodat je eenduidig en eenmalig kunt registreren aan de bron.
• Daardoor kun je ook (her)gebruikmaken van wat al geregistreerd is en daarmee de registratielast verminderen.
• Door op verschillende lagen actief en multidisciplinair samen te werken en afspraken te maken kunnen we duurzaam hergebruik maken van onze rijke zorgdata.