Coronavaccin + vaccinscepticus = dooie mus! Of erger….
Een goed en veilig coronavaccin dat ongebruikt op de plank blijft liggen? Een zwarter scenario kan ik me niet voorstellen. Toch zou volgens een recente peiling ruim 40% van de Nederlandse bevolking (nog) niet kiezen voor een vaccin om zich definitief te beschermen. Hoe komt dat en wat moeten we doen om dit zwartste scenario geen waarheid te laten worden?
Deze week werd ik door een collega (jong, goed opgeleid, 020) gebeld; hij vertelde mij over de signalen die hij opving onder vrienden en kennissen; zij maken zich zorgen over de veiligheid van een aanstaand coronavaccin.
Zoveel zorgen dat zij zich op dit moment niet zouden laten vaccineren. Met name de snelheid waarmee deze vaccins ontwikkeld worden, wekt twijfels op; worden er geen stappen overgeslagen? Speelt winst hier een te grote rol? Zijn controlerende instanties, onder immense druk, wel in staat om de juiste afwegingen te maken? Kortom, is de uiteindelijke veiligheid van een corona vaccin wel gegarandeerd?
Een veel gehoorde mening is dat deze havermelk-cappuccino nippende, antivax-generatie wat meer vertrouwen in de wetenschap zou moeten hebben. Daarmee doe je deze groep tekort (bovendien hou ik zelf ook van havermelk-cappuccino’s). Ik denk dat deze hoog opgeleide groep relevante vragen stelt en recht heeft op de best mogelijke antwoorden.
De groep van 'anti-vaxxers' is zeer divers. Er zit een groep rabiate complotdenkers tussen die elk antwoord zien als een versterking van hun overtuiging. Maar een social-media-savvy, invloedrijke en bepááld niet domme groep stedelingen heeft toegang tot dezelfde informatie (medRxiV, BMJ, Lancet, NYT) als wij en stelt online een aantal kritische vragen waarop zij een antwoord willen. Nemen we de vragen van deze forse groep vaccinsceptici serieus genoeg?
Op dit moment zijn er 165+ vaccins in ontwikkeling, die gebruik maken van verschillende geavanceerde biotechnologische platforms. En hoewel we nu écht willen en moeten, ben ook ik verbaasd over de snelheid waarmee we een vaccin kunnen ontwikkelen. Toch weet ik, werkzaam in de sector, dat er geen enkele concessie wordt gedaan aan de veiligheid van vaccins. De ongelooflijke snelheid is niet bereikt door bochten af te snijden, maar door noodzakelijke stappen parallel te laten verlopen. Zo zijn veel vaccinontwikkelaars zonder zekerheid over een werkzaam en veilig vaccin al begonnen met de productie. De risico’s die daarmee gepaard gaan, zijn van financiële aard. Patiëntveiligheid is nadrukkelijk nooit in het geding geweest.
‘Toch weet ik, werkzaam in de sector, dat er geen enkele concessie wordt gedaan aan de veiligheid van vaccins.’
Toch besef ik dat de antwoorden die ik geef niet door iedereen vertrouwd worden. Daarom pleit ik voor een volgende stap in de coronacommunicatie. Stel een panel van gerespecteerde vaccinatie- en vaccinexperts samen, nadrukkelijk inclusief die uit onze sector. Zij kunnen vragen beantwoorden, transparant zijn over de werking en bijwerking van vaccins, en duidelijkheid geven over de winst (financieel, imago of anderszins).
De focus van coronacommunicatie moet verschuiven van virus informatie naar vaccin acceptatie. Het voor de hand liggende format is een variatie op de succesvolle reeks NOS Live uitzendingen 'Het coronavaccin; feiten en fabels'. Echter om de jonge stedelijke populatie te bereiken moet er vóóral ingezet worden op social media, virtuele meet-ups en College Tour-achtige events. Het is steeds waarschijnlijker dat een vaccin nog voor het eind van het jaar (beperkt) beschikbaar is. Gezien de vele vragen, en het enorme belang van een succesvolle vaccinatiecampagne is het de hoogste tijd om te starten met antwoorden. No time to waste!
