Welke bijwerkingen kun je krijgen tijdens een kankerbehandeling?

Het is mogelijk dat je door medicijngebruik een gele huid krijgt. Dit kan een teken zijn van een ernstigere bijwerking aan de lever. Bespreek deze bijwerking daarom altijd met de arts zodat hij of zij een grondige controle kan uitvoeren of dit bij jou het geval is. Misschien kan je arts je ook geruststellen.

Een gele huid kan namelijk ook gewoon door kleurstoffen in het medicijn zelf veroorzaakt worden. In dat geval vormt de bijwerking gewoonlijk geen gevaar voor de gezondheid. Meestal verdwijnt dit weer binnen enkele weken na het stoppen van de behandeling.

Tijdens de behandeling kun je je moe of slap voelen. Dit komt vaak voor bij mensen met kanker. Het kan ook wijzen op een ernstiger medisch probleem zoals een traag werkende schildklier, ook wel hypothyreoïdie genoemd. Dit kan veroorzaakt worden door de medicijnen. Bespreek deze bijwerking altijd met de arts zodat hij of zij een grondige controle kan uitvoeren of dit bij jouw het geval is.

Om je energiepeil te verhogen kunnen de volgende tips handig zijn:

• Neem korte pauzes of doe een dutje als je voelt dat je daar behoefte aan hebt

• Eet voldoende en gezond en zorg dat je voldoende drinkt

• Maak korte wandelingen of neem lichte lichaamsbeweging als je je daar goed genoeg voor voelt

• Doe dingen die ontspannend zijn voor jou

• Vraag de arts of er medicatie bestaat die jou kan helpen om je toestand te verbeteren

Koorts, bijvoorbeeld door een infectie, kan een aantal onderliggende oorzaken hebben die aan de behandeling gerelateerd kunnen zijn. Een veel voorkomende bijwerking van de kankerbehandeling is een laag aantal witte bloedcellen, ook wel neutropenie genoemd. Als het aantal witte bloedcellen laag is, bent je vatbaarder voor infecties.

Jouw arts of verpleegkundige zal je ook tips geven om infecties te voorkomen, zoals:

• Neem veel rust en eet gezond en voldoende
• Vermijd contact met mensen die ziek zijn
• Deel geen voeding of drank met anderen en vermijd gezamenlijk gebruik van kopjes, gebruiksvoorwerpen of persoonlijke voorwerpen
• Was je handen vaak en grondig of gebruik een desinfectiemiddel voor de handen
• Wees voorzichtig met scherpe voorwerpen en gebruik een elektrisch scheerapparaat om snijwonden te voorkomen
• Vermijd rauwe voeding, zoals vlees, schaaldieren en eieren, en was je fruit en groenten
• Gebruik bij het tuinieren en huishoudelijk werk handschoenen
• Reinig je gebit en tandvlees met een zachte tandenborstel en gebruik een mondspoeling om infecties te voorkomen als jouw arts of tandarts dat adviseert
• Sommige patiënten krijgen tijdens de behandeling koorts. Het is belangrijk om contact op te nemen met je arts voor een grondige controle.

Sommige patiënten krijgen tijdens de behandeling koorts. Het is belangrijk om contact op te nemen met je arts voor een grondige controle.

Als je last hebt van misselijkheid of braken, kun je het best contact opnemen met de arts of verpleegkundige. Het is vooral belangrijk om dit met de arts te bespreken als deze symptomen je hinderen bij het innemen van jouw medicijnen. De arts kan je voor deze symptomen een medicijn voorschrijven.

Om misselijkheid of braken tegen te gaan kunnen de volgende tips handig zijn:

• Neem 5 of 6 kleine maaltijden per dag in plaats van 3 grote maaltijden
• Vermijd zoete, zoute, pikante, gefrituurde of vette voeding
• Drink de hele dag door kleine slokjes water als het moeilijk is om een heel glas ineens binnen te houden
• Als de arts medicatie tegen misselijkheid heeft voorgeschreven, neem die dan ook regelmatig

Begin na het braken met kleine hoeveelheden water, bouillon of andere heldere vloeistoffen (als je eraan toe bent). Als je dit binnen kunt houden, ga dan over op zacht voedsel. Enkele voorbeelden zijn yoghurt of tarwegriesmeelpudding. Bouw langzaam op naar vast voedsel.

Tijdens de behandeling kun je pijn in je mond krijgen. De klachten kunnen bestaan uit zweertjes, roodheid, een wit uitgeslagen tong, bloedend tandvlees of moeite met slikken. Neem contact op met de arts of verpleegkundige als je een van deze problemen krijgt.

Pijn in de mond als gevolg van de behandeling vormt gewoonlijk geen gevaar voor de gezondheid maar kunnen wel hinderlijk zijn en je dagelijks leven beïnvloeden. Wanneer de zweertjes in de mond verergeren en bloeden, geïnfecteerd raken of je verhinderen om te eten en te drinken, kan de arts jouw behandeling tijdelijk stopzetten.

Als je pijn in de mond krijgt, breng de arts dan onmiddellijk op de hoogte. De arts kan je een pijnverlichtende mondspoeling of pijnstillers voorschrijven.

Bij pijn of zweertjes in de mond kunnen de volgende tips handig zijn:

• Ga naar de tandarts voordat de behandeling begint, zodat eventueel bestaande gebitsproblemen opgelost kunnen worden
• Maak er een gewoonte van om enkele malen per dag te flossen, te poetsen en de mond te spoelen met alcoholvrije producten
• Gebruik een zachte tandenborstel en kindertandpasta
• Eet evenwichtig en veel fruit en groenten
• Vermijd pikant en zuur voedsel
• Vermijd alcohol en probeer om niet te roken
• Probeer een rietje als drinken pijnlijk is

Maagklachten of indigestie (onder meer buikklachten, een branderig gevoel achter het borstbeen of winderigheid) komen vaak voor bij mensen die voor kanker behandeld worden. Tijdens de behandeling kunt je hier last van krijgen. Vraag de arts of verpleegkundige om advies als jouw maag van streek is.

Bij maagklachten of indigestie kunnen de volgende tips handig zijn:

• Vermijd zware maaltijden voor het slapen gaan
• Vermijd voedsel dat oprispingen uitlokt zoals pepermunt, chocolade, koffie en alcohol
• Vraag de arts of er vrij verkrijgbare middelen of medicatie op voorschrift bestaan die je kunnen helpen om jouw toestand te verbeteren

Als gevolg van de behandeling kun je buikpijn krijgen. In sommige gevallen kan buikpijn een specifieke oorzaak hebben, zoals verstopping. Praat met de arts als je last van buikpijn hebt zodat hij of zij een grondige controle kan uitvoeren.

Verstopping is een vaak voorkomende bijwerking van veel kankerbehandelingen. Overleg met de arts als je merkt dat jouw symptomen na verloop van tijd niet verbeteren.

Bij verstopping kunnen de volgende tips handig zijn:

• Drink meer
• Voeg vezels aan uw voeding toe of neem vezelsupplementen
• Doe meer aan lichaamsbeweging
• Vraag uw arts of verpleegkundig naar behandelingen zoals laxeermiddelen, een klysma of zetpil

Diarree is een vaak voorkomende bijwerking. De stoelgang is dan vaker dan normaal zacht, dun of waterig. Als je hier last van hebt, neem dan contact op met de arts of verpleegkundige. Het is belangrijk om diarree meteen vanaf het begin te behandelen.

Vraag de arts of verpleegkundige of je kunt worden behandeld met vrij verkrijgbare middelen of medicatie op voorschrift. Overleg met de arts of je de medicatie in huis kunt hebben voor je start met de behandeling. Zo kun je op advies van de arts direct starten met medicatie bij de eerste tekenen van diarree.

Om diarree te beperken of te verlichten, kunnen de volgende tips handig zijn:

• Eet en drink vaak, maar altijd in kleine hoeveelheden
• Eet gewone en eenvoudige voeding en vermijd grote maaltijden, pikante, vette en vezelrijke voeding en cafeïne
• De arts of verpleegkundige kan advies geven over hoe je jouw vochtinname veilig kunt verhogen als u diarree hebt

De behandeling kan huidaandoeningen veroorzaken zoals uitslag, een droge huid, een dikkere huid, eeltplekken of scheuren van de huid. Deze bijwerkingen vormen gewoonlijk geen gevaar voor de gezondheid maar kunnen wel hinderlijk zijn en je dagelijks leven beïnvloeden. Uitgebreide uitslag of blaarvorming/schilferen van de huid kan echter een teken van een ernstigere bijwerking zijn.

Neem onmiddellijk contact op met de arts als je deze symptomen krijgt. Het is belangrijk deze bijwerking direct te melden. Hoe sneller je start met behandelen hoe beter je met deze bijwerking om kunt gaan.

De volgende tips kunnen helpen om enkele bijwerkingen zoals huiduitslag en andere veranderingen van de huid te voorkomen of zo veel mogelijk te beperken:

• Ga regelmatig naar de manicure en pedicure om eeltplekken te laten verwijderen
• Houd de huid vanaf de start van de behandeling gehydrateerd met vochtinbrengende crèmes met ureum, lanoline of vitamine A en gebruik een zonnebrandcrème of vermijd direct zonlicht
• Gebruik een milde zeep en milde shampoo
• Was jezelf met lauw (geen heet) water en droog je voorzichtig af
• Vermijd activiteiten die een verhoogde druk op de handpalmen of voetzolen veroorzaken, zoals lange wandelingen en tuinieren
• Draag losse kleding en comfortabele schoenen met schokdemping, indien mogelijk met een inlegzool van gel.

Laat de verpleegkundige of arts een pijnverlichtende crème voorschrijven als de huidaandoening ernstig is.

Breng de arts of verpleegkundige op de hoogte als je huidproblemen begint te krijgen. Je kunt blaren of uitslag op jouw handpalmen of voetzolen krijgen. Hij of zij kan je specifieke behandelingen geven zoals lotions, vochtinbrengers of pijnstillers.

Het is belangrijk deze bijwerking direct te melden. Hoe sneller je start met behandelen hoe beter je met deze bijwerking om kunt gaan.

Mogelijk kun je de bijwerkingen voorkomen of beperken door:

• De huid vanaf de start van de behandeling te verzorgen met vochtinbrengende crèmes met ureum, lanoline of vitamine A
• Een zonnebrandcrème te gebruiken of direct zonlicht te vermijden
• Een milde zeep en milde shampoo te gebruiken
• Jezelf te wassen met lauw (geen heet) water en je voorzichtig af te drogen
• Activiteiten te vermijden die een verhoogde druk op de handpalmen of voetzolen veroorzaken, zoals lange wandelingen en tuinieren
• Losse kleding te dragen en comfortabele schoenen met schokdemping, indien mogelijk met een inlegzool van gel
• Laat de verpleegkundige of arts een pijnverlichtende crème voorschrijven als jouw huid ernstig aangetast is.

Vraag de arts, verpleegkundige of diëtiste om advies als je last van smaakveranderingen hebt.

Om de smaak van eten te verbeteren kunnen de volgende tips handig zijn:

• Kies eten dat lekker ruikt en goed smaakt, zelfs als het geen alledaags voedsel is
• Koude voeding kan beter smaken dan warme voeding
• Breng het eten op smaak met kruiden, specerijen, suiker, citroen of sauzen
• Houd de mond gezond door vaak te poetsen en te flossen
• Spoel vóór de maaltijd met een oplossing van zout en bicarbonaat (zuiveringszout) om een vieze smaak in de mond te neutraliseren

Tijdens de behandeling kan het voorkomen dat je minder zin in eten hebt.

Maar goed blijven eten en op een gezond gewicht blijven zijn belangrijk tijdens uw behandeling. Eiwitten en calorieën zijn voor iemand met kanker zelfs nog meer van belang.

Om de eetlust te bevorderen kunnen de volgende tips handig zijn:

• Eet meerdere kleine maaltijden per dag: 5 of 6 mag gerust!
• Als je trek hebt, eet dan ook al is het buiten de standaard maaltijden om
• Geniet van tussendoortjes en probeer ze voedzaam te maken. Calorieën en eiwitten zitten in gedroogde vruchten, noten, kaas en bijvoorbeeld milkshakes
• Voor extra eiwitten en calorieën kan het een goed idee zijn om jus, boter of kaas aan jouw favoriete voeding toe te voegen
• Drink liever tussen de maaltijden door in plaats van tijdens de maaltijd een vol gevoel te krijgen door te drinken
• Als je te moe bent om te koken, vraag dan een vriend of familielid om iets voor je te maken. Je zult verrast zijn hoeveel mensen je graag willen helpen
• Als de geur van bepaald voedsel je hindert, kan het helpen om het koud of op kamertemperatuur te eten
• Als je moeite hebt met de smaak van jouw favoriete eten te proeven, probeer er dan kruiden of specerijen aan toe te voegen
• Een diëtiste kan nog meer ideeën geven

Hoofdpijn is een vaak voorkomende bijwerking van de behandeling, jouw ziekte, andere medicatie of zelfs infecties. Breng de arts op de hoogte als je last van hoofdpijn hebt voor een volledige evaluatie.

Om de hoofdpijn te verminderen kunnen de volgende tips handig zijn:

• Zorg voor minder stress
• Slaap voldoende
• Eet evenwichtig
• Vraag de arts om pijnstillers

Als je behalve hoofdpijn ook last van kortademigheid of neusbloedingen hebt, neem dan onmiddellijk contact op met de arts voor een grondige controle.

Sommige mensen krijgen tijdens de behandeling last van kortademigheid. Dat voelt alsof je niet genoeg lucht krijgt of alsof je moeilijk normaal kunt ademen. Als deze symptomen plotseling opkomen of snel verergeren, kan dit wijzen op een ernstige bijwerking, neem dan onmiddellijk contact op met de arts.

Kortademigheid kan een directe bijwerking van de behandeling zijn. Het kan echter ook een symptoom zijn van een hoge bloeddruk (hypertensie) die tijdens de behandeling kan optreden.

Om kortademigheid te verminderen kunnen de volgende tips helpen:

• Adem zuivere, koele lucht in. Een koelere temperatuur en frisse lucht kunnen een groot verschil maken
• Houd je hoofd rechtop. Als je in bed ligt, til het hoofd dan op en ondersteun het met kussens zodat je meer rechtop zit
• Ontspanningstechnieken zoals meditatie kunnen ook helpen

Als je behalve kortademigheid ook last van hoofdpijn en neusbloedingen hebt, neem dan onmiddellijk contact op met de arts voor een grondige controle.

Een bloedingsstoornis treedt op als het bloed niet normaal stolt. Dit kan langdurig of hevig bloeden veroorzaken. De behandeling kan bloedingsstoornissen veroorzaken.

Als je tijdens jouw behandeling een zwelling of bloeding krijgt, of als je behalve kortademigheid en hoofdpijn ook neusbloedingen hebt, neem dan onmiddellijk contact op met de arts voor een grondige controle.