Ziekte van Crohn: van oorzaak tot behandeling
Leestijd: 3 minuten
De ziekte van Crohn is vernoemd naar de Amerikaanse dokter Burill B. Crohn. Hij schreef in 1932 over een aantal specifieke afwijkingen in de darmen die door ontstekingen waren veroorzaakt. Dokter Crohn noemde de afwijkingen ‘ileitis regionalis’, wat letterlijk plaatselijke ontsteking van het onderste deel van de dunne darm betekent. Onderzoek wees later uit dat de ziekte van Crohn in het hele spijsverteringskanaal kan voorkomen.
De ziekte van Crohn komt steeds vaker voor, met name in de westerse landen. Er zijn momenteel in Nederland ruim 80.000 mensen met een chronische darmontsteking. Dit is ongeveer 1 op de 200 mensen. Hiervan heeft iets minder dan de helft de ziekte van Crohn ofwel zo’n 30.000 mensen. Naar schatting komen er per jaar in Nederland ongeveer 1.000 nieuwe patiënten bij met de ziekte van Crohn.
Vrouwen krijgen iets vaker de ziekte de Crohn dan mannen
Vaak krijgen patiënten de diagnose tussen hun vijftiende en dertigste levensjaar. Jongeren hebben een grotere kans de ziekte van Crohn te krijgen dan oudere mensen. Vrouwen krijgen de ziekte iets vaker dan mannen.
Vernauwing (stenose)
De ziekte van Crohn kan overal voorkomen, zogezegd: ‘van je mond tot je kont’. Maar meestal komt Crohn voor in het laatste gedeelte van de dunne darm of in de dikke darm. De ontsteking kan alle lagen van de darmwand aantasten. De ontsteking kan zich langzaam uitbreiden en veroorzaakt littekenweefsel in de darmwand.
Wanneer de ontsteking op een bepaalde plaats zeer heftig is (acute fase), kan een vernauwing in de darm ontstaan. Ook littekenweefsel kan vernauwing en zelfs afsluiting van de darm veroorzaken.
De ziekte van Crohn kan overal voorkomen
Verklevingen
De buitenkant van de darm kan ontstoken zijn en ontstekingsvocht produceren. Dit ontstekingsvocht is kleverig. Hierdoor kan de aangetaste darm verkleven met andere delen van de darm of met andere organen zoals de blaas. De darm kan ook verkleven met de buikwand.
Naast in de darmen kunnen ook in andere organen ontstekingsverschijnselen ontstaan, zoals in de gewrichten, huid, ogen, het leverweefsel en de bloedvaten. In het laatste geval loopt de patiënt risico op trombose.
Ontstaan van fistels
Een andere uiting van Crohn is het ontstaan van fistels. Wanneer de ontsteking doorgroeit naar andere darmgedeeltes of omliggende organen ontstaan onnatuurlijke verbindingen. Deze heten fistels of pijpzweertjes. Fistels kunnen doorlopen tot in andere organen of tot de huid, meestal is dit rond de anus.
De klachten variëren van patiënt tot patiënt
De klachten variëren van patiënt tot patiënt. De meest voorkomende verschijnselen zijn diarree, gewichtsverlies en bloed en slijm bij de ontlasting. Ook buikpijn, bloedarmoede, vermoeidheid, koorts en gebrek aan eetlust komen veel voor.
Daarnaast heeft een kwart tot een derde van de patiënten te maken met gewrichtsklachten: pijnlijke zwellingen van bijvoorbeeld knieën, ellebogen, enkels en polsen.
Oorzaken
De ziekte van Crohn is een auto-immuunziekte. Daarbij valt je immuunsysteem het eigen lichaam aan. In het geval Crohn ontstaan ontstekingen in de darmen.
De precieze oorzaak van Crohn is niet bekend. Wel lijken er bepaalde zaken een rol te spelen, zoals erfelijkheid en omgevingsfactoren zoals stress, voeding, overmatige hygiëne en een ‘westers leefpatroon’.
Roken kan de trigger zijn om de ziekte van Crohn te ontwikkelen
Ook stellen wetenschappers dat roken de trigger kan zijn om de ziekte van Crohn te ontwikkelen. Rokers met Crohn hebben meer kans op opvlammingen, die vaak heftiger zijn dan bij niet-rokers. Ze belanden vaker in het ziekenhuis, ondergaan meer operaties en herstellen langzamer van ingrepen. Vaak gebruiken ze zwaardere medicijnen dan niet-rokers, omdat medicijnen door het roken slechter worden opgenomen.
Behandeling
Omdat de ziekte zich bij iedere patiënt anders uit, heeft elke patiënt een behandeling op maat nodig. De patiënt krijgt leefstijladviezen. Vaak is behandeling met medicijnen nodig om ontstekingen te verminderen en/of te voorkomen. Uiteindelijk zijn bij vijftig tot zeventig procent van de patiënten ook een of meerdere operaties nodig om bijvoorbeeld een gedeelte van de ontstoken darmen of ontstane vernauwingen te laten verwijderen. Bij een aantal patiënten zal (tijdelijk) een stoma (een kunstmatige darmuitgang op de buikwand) worden geplaatst.
Genezing
De ziekte van Crohn kan niet worden genezen. Ook niet door een operatie. Met een goede behandeling is het voor de meeste patiënten echter mogelijk een normaal leven te leiden.
De CCUVN, vereniging voor patiënten met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa heeft een uitgebreide brochure voor mensen met Crohn. Deze is te vinden via deze link.
-
Hoe groeit je lichaam?
Als je kind achterblijft in groei kan dat leiden tot grote zorgen. Helemaal als de kinderarts vaststelt dat sprake is van een tekort aan groeihormoon en een dagelijkse behandeling nodig is met injecties om dat aan te vullen. Maar wat is groeihormoon nou precies en wat doet het in je lichaam? We geven je een uitleg.
-
Preventie
Werkgever beloont het stoppen met roken
Cadeaubonnen van je werkgever als je stopt met roken? De Universiteit Maastricht gaat onderzoeken of het belonen van werknemers hen kan helpen om te stoppen. Volhouders kunnen zo 350 euro verdienen. Het is de eeuwige ergernis van veel directeuren, managers én niet rokende-collega’s: mensen die de hele dag door van hun werkplek wegsneaken om een peuk op te steken.
-
Hoe werkt stamceldonatie?
Als een stamceldonor wordt opgeroepen voor donatie, wordt hij of zij een dag opgenomen in het ziekenhuis. De afname van stamcellen gebeurt bij donoren altijd in het LUMC in Leiden of in het Radboudumc in Nijmegen.
