‘We nemen nu echt maatschappelijke verantwoordelijkheid’
’’Dat het Pfizer en BioNTech als eerste is gelukt om een effectief coronavaccin te ontwikkelen, is deels een toevalstreffer’’, denkt Davy Reijnders, medical advisor van de afdeling chronische ontstekingsziekten en immunologie van Pfizer. ’’Het komt ook door de manier waarop Pfizer CEO Albert Bourla de coronapandemie vanaf het begin heeft benaderd. Hij benadrukt het belang van samenwerking tussen zorgpartijen en het delen van kennis binnen de geneesmiddelensector.’’
Davy is als medical advisor betrokken bij onderzoeken die Pfizer in Nederland doet of ondersteunt. Hij vertelt over zijn werk, de steeds sterkere focus van Pfizer op wetenschap en de snelle ontwikkeling van de coronavaccins die er nu zijn.
Feitelijk is hij een vreemde eend in de Pfizervijver. Veel van zijn collega’s studeerden geneeskunde, farmacie of biomedische wetenschappen. Maar zelf studeerde de medical advisor sporteconomie, vertelt hij met een glimlach. ’’Dat was een brede opleiding waarbij ook medische kennis om de hoek kwam kijken. Je kreeg vakken zoals fysiologie, anatomie en sportpathologie. We kregen zelfs ooit een module over de ontwikkeling van geneesmiddelen. Daar werd ik wel door getriggerd.’’
Als kind was hij bovendien mateloos geïnteresseerd in lichaamsprocessen en gezondheid. ’’Ik las al heel jong het populair wetenschappelijke tijdschrift Kijk en verslond dat volledig. Ik was én ben iemand die altijd van alles de hoed en de rand wil weten en de diepte opzoekt.’’
Verlengstuk van de medische afdeling
Natuurlijk mag dit geen naam hebben in verhouding tot iemand die een studie geneeskunde heeft afgerond, benadrukt hij. ’’Maar daardoor was er wel een goede basis aanwezig. En als je eenmaal in de geneesmiddelensector werkt, word je via opleidingen inhoudelijk klaargestoomd voor het werk.’’
‘Ik las al heel jong het populair wetenschappelijke tijdschrift Kijk en verslond dat volledig.’
Een paar jaar na zijn studie werd Davy buitendienstmedewerker bij Wyeth, een geneesmiddelenbedrijf dat is opgegaan in Pfizer. ’’Al snel ging ik taken doen als verlengstuk van de medische afdeling. Om collega’s te ondersteunen die verder de diepte in wilden gaan tijdens gesprekken met artsen. Als ze daar wat extra inhoudelijke kennis bij wilden gebruiken, was ik algauw degene die erbij betrokken werd. Ze wisten allemaal ‘Davy is zo’n boekenwurm die zich extra verdiept heeft in de ziekteleer en de werking van geneesmiddelen’.’’
Uiteindelijk kwam hij terecht op de medische afdeling van Pfizer voor vaccins. Inmiddels werkt hij al enkele jaren als medical advisor voor de afdeling chronische ontstekingsziekten en immunologie.
Breed takenpakket
Bij de functie van medical advisor hoort een breed takenpakket, legt Davy uit. ’’Ik ben verantwoordelijk voor medische activiteiten en interacties met medische experts en gerelateerde organisaties namens Pfizer. Dan kun je denken aan het bespreken van medisch wetenschappelijke zaken over de geneesmiddelen van onze afdeling.’’ Ook brengt hij de informatie die hij daar uithaalt terug de organisatie in. ’’Zodat ze daarmee aan de slag kunnen en de medische strategie daarop kan worden vormgegeven en aangepast. Verder ben ik betrokken bij het organiseren van expert-bijeenkomsten, geven van trainingen en ondersteunen van nascholingen. Verder ga ik veel naar medische congressen en deel met collega’s de belangrijke inzichten die daar uit komen over onze en andere geneesmiddelen of de ziektegebieden waar we ons mee bezig houden.’’ Maar ook helpt hij het zoeken van ziekenhuizen die kunnen deelnemen aan onderzoeken die Pfizer wil doen in Nederland. ’’Ik heb veel contacten in het veld met experts die bepaalde ziektes behandelen en onderzoek doen. En ik heb vaak wel goed inzicht of mensen de juiste kennis en ervaring in huis hebben omdat ze al vaker aan een onderzoek hebben meegedaan en of ze de juiste patiënten hebben die passen bij de studie die Pfizer wil doen.’’
Naast de studies die ‘Pfizer Global’ aandraagt is Davy betrokken bij ‘investigator initiated’-studies waarbij onderzoekers zelf komen met onderzoeksvoorstellen. ’’Ik beoordeel of ze nuttige informatie kunnen opleveren voor patiënten en Pfizer. Het gaat om onderzoeken die bijvoorbeeld meer inzicht geven in de effectiviteit en bijwerkingen van medicijnen die al op de markt zijn, al dan niet bij specifieke groepen mensen.’’
Nederland is niet bepaald het grootste land van Europa. Toch worden ‘we’ volgens Davy regelmatig uitgekozen om mee te doen aan internationale studies. ’’Er zitten voordelen aan het zijn van een klein land. De afstanden tot onze ziekenhuizen zijn kort en we hebben een goede infrastructuur qua logistiek en ICT. Ook wordt communicatie op afstand steeds belangrijker en dat biedt nieuwe mogelijkheden voor klinisch onderzoek.’’
Daarnaast scoort Nederland internationaal hoog wat betreft de kwaliteit van zorg, worden er veel onderzoeken gepubliceerd en zitten in internationale adviescommissies vaak Nederlandse experts.
Een stevige onderzoekspijplijn
Als een van de grootste geneesmiddelbedrijven ter wereld heeft Pfizer een stevige onderzoekspijplijn. Op dit moment heeft Pfizer wereldwijd maar liefst 95 zogenaamde R&D-projecten lopen. Dat zijn onderzoeksprojecten voor nieuwe geneesmiddelen voor aandoeningen waarvoor nog geen medicijnen bestaan of waarvoor betere behandelingen nodig zijn. ’’Maar ook projecten waarbij wordt onderzocht of een geneesmiddel dat al geregistreerd is voor de behandeling van een bepaalde ziekte ook voor een andere indicatie kan worden gebruikt’’, vertelt Davy.
De medical advisor is trots dat Pfizer de afgelopen jaren een duidelijke keuze heeft gemaakt om zich te focussen op het maken van innovatieve geneesmiddelen voor een aantal ziektegebieden waarop nog veel gezondheidswinst te behalen is voor patiënten.
’’Met als belangrijke doelstelling om geneesmiddelen sneller bij patiënten te krijgen. Daarvoor moet je soms ook productieprocessen versnellen zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit en veiligheid’’, stelt Davy. ’’De afgelopen jaren zijn we er in geslaagd om de tijd van de eerste onderzoeken bij mensen tot het moment dat een patiënt een medicijn kan gebruiken met een jaar te verkorten.’’
'Met als belangrijke doelstelling om geneesmiddelen sneller bij patiënten te krijgen.'
Een ander succes dat recentelijk is geboekt, is dat er drie keer zoveel onderzoeken doorgaan naar fase drie. ’’Dat komt doordat binnen Pfizer echt de keuze is gemaakt om te focussen op vijf therapeutische gebieden met de grootst mogelijke impact op patiënten en daarin de beste wetenschap te bedrijven.’’
Pfizer en corona
Een goed voorbeeld van hoe je snel en effectief onderzoek naar een nieuw geneesmiddel doet, zijn de coronavaccins die afgelopen jaar zijn ontwikkeld. Geneesmiddelenbedrijven, overheden en zorgpartijen wereldwijd zetten de samen de schouders er onder en zorgden dat er meerdere, effectieve en veilige coronavaccins op de markt kwamen.
Ook stellen diverse geneesmiddelfabrikanten die het zelf niet lukte om een vaccin te ontwikkelen hun productiefaciliteiten beschikbaar om vaccins van andere fabrikanten te maken. ’’Zodat we de productie ervan kunnen opschalen.’’
Davy is trots op deze samenwerking. En hij is op trots op Pfizer en BioNTech en de enorme risico’s die zij hebben genomen bij het ontwikkelen van een mRNA-coronavaccin. ’’Pfizer heeft in Amerika bewust geen geld aangenomen van de overheid om ongestoord aan het vaccin te kunnen werken, zonder invloed van buitenaf.’’
’’Al in een vroeg stadium is er gezegd: dit is een wereldwijde crisis en samen met BioNTech gaan we zoeken naar een oplossing’’, zegt hij. ’’BioNTech is een bedrijf met hele specialistische kennis en wij hebben als groot geneesmiddelenbedrijf de slagkracht om wereldwijd snel productiefaciliteiten in te richten en op te zetten en registratieprocessen in gang te zetten.’’
‘We nemen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid’
Natuurlijk is Pfizer een beursgenoteerd bedrijf met een commercieel doel, stelt hij. ’’Maar er zijn zo ontzettend veel acties ondernomen om de ontwikkeling van het vaccin sterk te versnellen. Zo werd het alvast geproduceerd nog voordat het was goedgekeurd. Terwijl je het risico loopt dat je miljoenen vaccins moet vernietigen.’’
‘Zo werd het alvast geproduceerd nog voordat het was goedgekeurd. Terwijl je het risico loopt dat je miljoenen vaccins moet vernietigen.’
Op een gegeven moment waren er meer dan 150 bedrijven wereldwijd bezig met de ontwikkeling van een coronavaccin. ’’Uiteindelijk hebben we supersnel de eindstreep gehaald. Maar het zijn er uiteindelijk iets meer dan een handvol die het gered hebben totnutoe. Dat laat ook wel zien hoe de geneesmiddelensector zijn nek heeft uitgestoken in het algemeen belang.’’
Big farma is kortom niet altijd bad farma, zoals wel eens wordt geschreven, zegt hij. ’’Big kan ook beautiful zijn. Hier zijn enorme risico’s genomen omdat dat het om een wereldwijde crisis gaat. Daarmee nemen we maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat vonden we al langer belangrijk. Maar nu is het ook echt duidelijk zichtbaar.’’
